Ustawodawca w 2023 roku planuje szereg zmian w zakresie prawa pracy. Zmiany mają dotyczyć między innymi pracy zdalnej, elastycznej organizacji czasu pracy oraz szeregu innych kwestii. Oprócz tego ma pojawić się między innymi tzw. urlop z powodu siły wyższej. Warto zatem przyjrzeć się temu, komu będzie on przysługiwał, w jakim wymiarze oraz jaki będzie miał on charakter.

Urlop z powodu siły wyższej – ile dni i komu przysługuje?

Zmiany w polskim prawie pracy mają dotyczyć także aspektów związanych ze zwolnieniem od pracy oraz dodatkowymi dniami urlopu dla pracownika. Oprócz nowych regulacji związanych z urlopem opiekuńczym, rodzicielskim czy też ojcowskim, planowane są zmiany także w zakresie wprowadzenia urlopu z powodu siły wyższej.

Ten rodzaj urlopu stanowi nowe uprawnienie polegające na zwolnieniu z pracy z powodu siły wyższej. Urlop ten przysługuje wszystkim pracownikom – w wymiarze 2 dni albo 16 godzin w danym roku kalendarzowym. O sposobie wykorzystania w danym roku tego zwolnienia decydował będzie pracownik w pierwszym wniosku o udzielenie takiego zwolnienia, złożone w danym roku kalendarzowym (forma dniowa czy godzinowa).

Podstawową przesłanką do skorzystania z tego urlopu jest zaistnienie siły wyższej – czyli szczególnej sytuacji, która ma niespodziewany charakter. Mogą to być np. sprawy rodzinne spowodowane chorobą lub wypadkiem, jeśli niezbędną jest natychmiastowa obecność pracownika w innym miejscu aniżeli zakład pracy. Obowiązek udzielenia zwolnienia od pracy w razie takiej siły wyższej jest obowiązkowy dla wszystkich pracodawców. Co do zasady pracodawca nie będzie mógł odmówić takiego zwolnienia, jeżeli będzie to uzasadnione. Problematyczne może okazać się jednak w praktyce to, jakie sytuacje będą uznawane za siłę wyższą w przypadku tego urlopu oraz kto będzie o tym decydował.

Czy urlop z powodu siły wyższej będzie płatny?

Wiele pytań rodzą także kwestie dotyczące odpłatności tego urlopu. Ustawodawca wskazuje, że w  okresie tego zwolnienia od pracy, pracownik zachowa prawo do wynagrodzenia w wysokości połowy swojego wynagrodzenia.  Pracodawca ma obowiązek udzielić zwolnienia od pracy na żądanie zgłoszone przez pracownika – najpóźniej w dniu korzystania z tego zwolnienia.

Jeżeli natomiast pracownik zatrudniony jest u danego pracodawcy w niepełnym wymiarze czasu pracy – to wówczas wymiar takiego urlopu jest proporcjonalny. Natomiast z uwagi na brak pełnej odpłatności takiego urlopu, wielu pracowników może nie decydować się na skorzystanie z niego lub na korzystanie z tego zwolnienia tylko w wyjątkowych, uzasadnionych sytuacjach.

Zakaz zwalniania pracownika

Przy tych regulacjach warto wspomnieć także o zakazie zwalniania pracownika - po powrocie z tego zwolnienia musi zostać pracownik dopuszczony do pracy. Prawidłowe skorzystanie z urlopu z powodu siły wyższej nie powinno także stanowić przyczyny rozwiązania umowy o pracę z danym pracownikiem.

Sama instytucja urlopu z powodu siły wyższej jest zatem nieco zbliżona w swoim zakresie do dni wolnych na opiekę nad dzieckiem, a także do urlopu na żądanie – natomiast różnią się one w kwestiach dotyczących np. przesłanek udzielania takiego urlopu, kwestii związanych z wynagrodzeniem oraz innych kwestii.

Kontakt w zakresie porady prawnej dotyczącej prawa pracy

Kancelaria Adwokacka B-Legal Toruń, adwokat rozwodowy Katarzyna Bórawska

Telefon: +48 607-576-294

E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.