Ostatnie miesiące w polskich latach przynoszą szereg zmian w zakresie prawa karnego, także w zakresie procedury karnej dotyczącej małoletnich. Celem tych zmian jest zapewnienie lepszej ochrony prawnej dla dzieci i młodzieży oraz zapobieganie ich przestępczości. Przepisy prawne przyjęte w ostatnim czasie  przez Radę Ministrów mają na celu zapewnienie właściwych gwarancji procesowych dla dzieci, które są podejrzane lub oskarżone w postępowaniach karnych, zgodnie z wymaganiami odpowiednich przepisów Unii Europejskiej.

Zmiany w procedurze karnej

W przeciągu ostatnich dni w Polsce został przyjęty projekt zmian w procedurze karnej dotyczący osób poniżej 18 roku życia. Propozycję nowelizacji Kodeksu postępowania karnego przygotowało Ministerstwo Sprawiedliwości. Projekt ten umożliwia m.in. udział rodziców w rozprawach, w których są oskarżone dzieci poniżej 18 roku życia, oraz zwiększenie górnej granicy kary za produkcję pornografii z udziałem małoletnich do trzech lat więzienia.

Projekt wprowadza również zmiany terminologiczne, zastępując pojęcie "nieletni" określeniem "podejrzany lub oskarżony, który nie ukończył 18 lat". Zgodnie z nowymi przepisami, małoletni będą mieli możliwość uczestnictwa w rozprawie w towarzystwie rodziców lub osoby trzeciej, wskazanej przez oskarżonego lub ustanowionej przez sąd, która posiada odpowiednie kwalifikacje do pracy z dziećmi.

Dodatkowo, warto pamiętać, że po planowanych zmianach przestępstwo zgwałcenia na dziecku lub zgwałcenia z okrucieństwem nie będzie podlegało przedawnieniu. Natomiast w przypadku innych przestępstw seksualnych na szkodę nieletniego lub przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu na szkodę nieletniego, których górna granica kary wynosi co najmniej 5 lat pozbawienia wolności, przedawnienie będzie występowało najwcześniej, gdy ofiara osiągnie 40. rok życia.

Nowelizacje dotyczące małoletnich w Polsce

Ponadto, polski ustawodawca przyjął także projekt zmian w Kodeksie karnym, zwiększając górną granicę kary za produkcję pornografii z udziałem małoletnich z dwóch do trzech lat więzienia. W obecnym stanie prawnym zatem za produkcję treści pornograficznych, które zawierają wytworzony lub przetworzony wizerunek małoletniego (tzw. fantomy), grozić ma aż do trzech lat pozbawienia wolności.

Co więcej, nowelizacja przewiduje także obowiązek przeprowadzenia wywiadu środowiskowego dla każdego oskarżonego, który w momencie popełnienia czynu nie ukończył 18 lat. Projekt ma na celu zapewnienie odpowiedniego poziomu ochrony procesowej dla nieletnich, zgodnie z dyrektywą UE, a także umożliwienie udziału rodziców lub innych osób towarzyszących na rozprawie. Warto w tym miejscu wskazać, że wywiad środowiskowy to procedura stosowana w postępowaniu karnym w Polsce. Polega ona na zebraniu informacji o osobie podejrzanej lub oskarżonej, jej środowisku życia, pracy, sytuacji rodzinnej oraz innych okolicznościach mających wpływ na decyzję o jej ewentualnym aresztowaniu, zwolnieniu tymczasowym lub warunkowym, czy uznaniu winy. Procedura ta ma pomóc sądowi w dokładnym zbadaniu okoliczności sprawy oraz w podjęciu decyzji np. o ewentualnym zastosowaniu tymczasowego aresztowania.

Reasumując zatem, zmiany w procedurze karnej dotyczącej małoletnich w Polsce mają na celu zapewnienie skutecznej ochrony prawnej dla dzieci i młodzieży oraz zapobieganie ich przestępczości. Poza wskazanymi zmianami, w Polsce w najbliższym czasie zostanie wprowadzony także szereg innych zmian dotyczących prawa karnego. Sejm RP przyjął bowiem także nowelizację kodeksu karnego, która zaostrza kary za wiele przestępstw, w tym wprowadza odpowiedzialność 14-latków za niektóre zabójstwa jak dorosłych. Nieletni, którzy po ukończeniu 14 lat, a przed ukończeniem 15 lat, dopuszczą się czynu zabronionego określonego w art. 148 § 2 lub 3 Kodeksu karnego, będą mogli odpowiadać na zasadach określonych w KK po spełnieniu dodatkowych warunków.

Nowelizacja również umożliwia zakaz warunkowego zwolnienia przy orzekaniu dożywocia. Jednakże wejście w życie tej ustawy zostanie opóźnione o kilka miesięcy, ponieważ musi być włączona do noweli procedury cywilnej, która niedawno została opublikowana.

Kontakt w zakresie porady prawnej dotyczącej prawa karnego i małoletnich

Kancelaria Adwokacka B-Legal Toruń, adwokat rozwodowy Katarzyna Bórawska

Telefon: +48 607-576-294

E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.