Przygotowanie do popełnienia przestępstwa jest jedną z form stadialnych popełnienia przestępstwa, które dotyczy sytuacji, gdy osoba przygotowuje się do popełnienia przestępstwa, lecz jeszcze go nie dokonała. Zgodnie z art. 16 Kodeksu karnego, przygotowanie do popełnienia przestępstwa polega na podjęciu czynności zmierzających bezpośrednio do popełnienia przestępstwa. Czynności te muszą być celowe i świadczyć o zamiarze popełnienia przestępstwa. Jakie to mogą być czynności i czy przygotowanie do popełnienia przestępstwa jest karalne?
Działania stanowiące przygotowanie do przestępstwa
Jak zostało wskazane w art. 16 § 1 KK, przygotowanie zachodzi tylko wtedy, gdy sprawca w celu popełnienia czynu zabronionego podejmuje czynności mające stworzyć warunki do przedsięwzięcia czynu zmierzającego bezpośrednio do jego dokonania, w szczególności w tymże celu wchodzi w porozumienie z inną osobą, uzyskuje lub przysposabia środki, zbiera informacje lub sporządza plan działania.
Przykłady czynności, które mogą stanowić przygotowanie do popełnienia przestępstwa, to m.in.:
- zakupienie narzędzi lub materiałów potrzebnych do przestępstwa,
- zdobycie informacji na temat miejsca, w którym ma być popełnione przestępstwo,
- nawiązanie kontaktu z osobami, które pomogą w popełnieniu przestępstwa,
- dokonanie obserwacji lub rozpoznania miejsca, w którym ma być popełnione przestępstwo,
- sporządzenie planów lub szkiców związanych z przestępstwem oraz inne.
Przygotowanie do popełnienia przestępstwa – czy jest karalne?
Ponadto, warto zastanowić się nad tym, czy przygotowanie do popełnienia przestępstwa jest karalne, a jeśli tak, to czy w każdym przypadku. Podstawową zasadą w tym przypadku jest, że przygotowanie jest karalne tylko wtedy, gdy ustawa tak stanowi. W Kodeksie karnym zostały zatem wprost wskazane sytuacje, w których przygotowanie popełnienia odpowiedniego przestępstwa jest karane przez ustawę.
Jako przykłady można wskazać m.in. przygotowania do przestępstw przeciwko pokojowi, ludzkości oraz przestępstw wojennych (art. 117, 118, 120 KK), przygotowanie do zamachu stanu (art. 127 KK), przygotowanie do zamachu na konstytucyjny organ RP (art. 128 KK), przygotowanie do zamachu na jednostkę Sił Zbrojnych RP (art. 140 KK), przygotowanie do sprowadzenia zdarzenia powszechnie niebezpiecznego (art. 163 KK), przygotowanie do sprowadzenia stanów powszechnie niebezpiecznych dla życia lub zdrowia (art. 165 KK), przygotowania do spowodowania katastrofy w komunikacji (art. 173 KK), przygotowanie do handlu ludźmi (art. 189a KK), przygotowanie do wzięcia zakładnika (art. 252 KK), przygotowanie do fałszerstwa materialnego (art. 270 KK), przygotowanie do fałszowania pieniędzy i innych środków płatniczych albo dokumentów równoznacznych (art. 310 KK) oraz wiele innych.
Warto także pamiętać, że nie podlega karze za przygotowanie, kto dobrowolnie od niego odstąpił, w szczególności zniszczył przygotowane środki lub zapobiegł skorzystaniu z nich w przyszłości. Natomiast w razie wejścia w porozumienie z inną osobą w celu popełnienia czynu zabronionego, nie podlega karze ten, kto nadto podjął istotne starania zmierzające do zapobieżenia dokonaniu.
W przypadku podejrzenia, że dana osoba przygotowuje się do popełnienia przestępstwa, organy ścigania mają prawo do podjęcia działań zmierzających do zapobieżenia temu przestępstwu. Mogą one dokonać przeszukania, zatrzymania lub innych działań mających na celu zabezpieczenie materiałów, narzędzi lub przedmiotów, które mogą być wykorzystane do popełnienia przestępstwa.
Wówczas osoba podejrzana o przygotowanie do popełnienia przestępstwa ma oczywiście prawo do obrony i korzystania z pomocy prawnika. W postępowaniu sądowym organy ścigania muszą zaś udowodnić, że dana osoba faktycznie podejmowała czynności zmierzające do popełnienia przestępstwa, a nie była to tylko abstrakcyjna koncepcja.
Kontakt w zakresie porady prawnej dotyczącej prawa karnego i przygotowania do popełnienia przestępstwa
Kancelaria Adwokacka B-Legal Toruń, adwokat rozwodowy Katarzyna Bórawska
Telefon: +48 607-576-294
E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
