Zarząd majątkiem dziecka odnosi się do sytuacji, w której dorosły pełni rolę opiekuna prawnego i zarządza majątkiem dziecka. Taka sytuacja może wystąpić w przypadku, gdy dziecko odziedziczy duży majątek lub otrzyma znaczący wkład finansowy, na przykład w formie funduszu powierniczego lub spadku. Istnieje wiele różnych aspektów i zasad dotyczących zarządzania majątkiem dziecka, które są uregulowane przez prawo i mają na celu ochronę interesów małoletnich beneficjentów.
Majątek dziecka
Odpowiednie regulacje w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym odnoszą się do kwestii finansowych, czyli do zarządu majątkiem dziecka. Związane jest to z tym, że rodzice obowiązani są sprawować z należytą starannością zarząd majątkiem dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską. W tym wypadku zarząd sprawowany przez rodziców nie obejmuje jednak dwóch aspektów - czyli zarobku dziecka oraz przedmiotów oddanych mu do swobodnego użytku.
Obowiązek ten jest także ograniczony – bowiem rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko. W takim wypadku czynność będzie nieważna. Zezwolenie nie może być udzielone ex post, a sama czynność nie może być konwalidowana.
Czynności przekraczające zwykły zarząd mogą występować w różnych formach – mogą dotyczyć np. działu spadku czy też zniesienia współwłasności. Udzielenie przez sąd opiekuńczy omawianego zezwolenia w tym wypadku nie jest równoznaczne z nakazem dokonania danej czynności. Tak więc rodzice - mimo zezwolenia - mogą odstąpić od zamiaru jej dokonania. W niektórych przypadkach sąd opiekuńczy może także powierzyć zarząd majątkiem małoletniego ustanowionemu w tym celu kuratorowi.
Co należy do majątku dziecka?
Ponadto, przez majątek dziecka podlegający zarządowi rodziców należy rozumieć aktywa, jak też pasywa. W umowie darowizny albo w testamencie można jednak zastrzec, że przedmioty przypadające dziecku z tytułu darowizny lub testamentu nie będą objęte zarządem sprawowanym przez rodziców. W wypadku takim, gdy darczyńca lub spadkodawca nie wyznaczył zarządcy, sprawuje zarząd kurator ustanowiony przez sąd opiekuńczy. Interesy majątkowe małoletniego dziecka wymagają ochrony, do której powołani są rodzice sprawujący władzę rodzicielską. Kontrolę w tym zakresie może sprawować sąd opiekuńczy.
Ustawa wspomina także o tzw. czystym dochodzie z majątku dziecka. Czysty dochód z majątku dziecka powinien być przede wszystkim obracany na utrzymanie i wychowanie dziecka oraz jego rodzeństwa, które wychowuje się razem z nim, nadwyżka zaś na inne uzasadnione potrzeby rodziny. Kodeks wspomina także o inwentarzu majątku dziecka. Związane jest to z faktem, że sąd opiekuńczy może nakazać rodzicom, żeby sporządzili inwentarz majątku dziecka i przedstawili go sądowi oraz zawiadamiali sąd o ważniejszych zmianach w stanie tego majątku, w szczególności o nabyciu przez dziecko przedmiotów majątkowych o znacznej wartości.
Zarząd rodziców nad majątkiem dziecka także kończy się w pewnym momencie. Po ustaniu zarządu rodzice obowiązani są oddać dziecku lub jego przedstawicielowi ustawowemu zarządzany przez nich majątek dziecka. Na żądanie dziecka lub jego przedstawiciela ustawowego, zgłoszone przed upływem roku od ustania zarządu, rodzice obowiązani są złożyć także rachunek z zarządu. Żądanie to nie może jednak dotyczyć dochodów z majątku pobranych w czasie wykonywania władzy rodzicielskiej.
Podsumowując zatem, rodzic jako zarządca majątkiem dziecka posiada szereg różnego rodzaju obowiązków. Należy do nich m.in. utrzymywanie i zarządzanie majątkiem dziecka w sposób odpowiedzialny i zgodny z interesem dziecka; inwestowanie funduszy w sposób ostrożny i zgodny z zasadami inwestycyjnymi; prowadzenie dokładnych rejestrów i rachunkowości dotyczących majątku dziecka; zapewnienie, aby środki finansowe były wykorzystywane wyłącznie na cele związane z dobrobytem i rozwojem dziecka; a także regularne raportowanie i rozliczanie się z zarządzania majątkiem dziecka przed sądem.
Kontakt w zakresie porady prawnej dotyczącej prawa rodzinnego i zarządu majątkiem dziecka
Kancelaria Adwokacka B-Legal Toruń, adwokat rozwodowy Katarzyna Bórawska
Telefon: +48 607-576-294
E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
