Przedawnienie alimentów to kwestia istotna w kontekście zobowiązań alimentacyjnych, które wynikają z prawa rodzinnego i regulują wsparcie materialne dla członków rodziny, szczególnie dzieci. Przedawnienie alimentów oznacza, że uprawniony do alimentów traci prawo do dochodzenia roszczeń alimentacyjnych w sądzie po upływie określonego okresu.

Przedawnienie alimentów

Zasadą jest, że roszczenia o świadczenia alimentacyjne także ulegają przedawnieniu. Te świadczenia przedawniają się z upływem lat trzech. Niezaspokojone potrzeby uprawnionego z czasu przed wniesieniem powództwa o alimenty, sąd uwzględnia zasądzając odpowiednią sumę pieniężną. W uzasadnionych wypadkach sąd może rozłożyć także zasądzone świadczenie na raty.

Roszczenia zwrotne

Oprócz tego, w praktyce mogą występować także tzw. roszczenia zwrotne. Związane jest to z tym, iż osoba, która dostarcza drugiemu środków utrzymania lub wychowania nie będąc do tego zobowiązana albo będąc zobowiązana z tego powodu, że uzyskanie na czas świadczeń alimentacyjnych od osoby zobowiązanej w bliższej lub tej samej kolejności byłoby dla uprawnionego niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami - może żądać zwrotu od osoby, która powinna była te świadczenia spełnić. Wysokość roszczenia regresowego podlega jednak podwójnemu ograniczeniu: z jednej strony limituje ją wartość świadczeń spełnionych na rzecz uprawnionego przez dochodzącego roszczenia regresowego, z drugiej natomiast granicę roszczenia regresowego określa zakres usprawiedliwionych i podlegających zaspokojeniu potrzeb uprawnionego. Występujący z roszczeniem regresowym zatem traci prawo do świadczeń, które uiścił ponad potrzeby uprawnionego.

Odpowiednie roszczenia mogą dotyczyć także matki dziecka pozamałżeńskiego. Związane jest to z faktem, iż ojciec niebędący mężem matki obowiązany jest przyczynić się w rozmiarze odpowiadającym okolicznościom do pokrycia wydatków związanych z ciążą i porodem oraz kosztów trzymiesięcznego utrzymania matki w okresie porodu. Z ważnych powodów matka może żądać udziału ojca w kosztach swego utrzymania przez czas dłuższy niż trzy miesiące. Jeżeli wskutek ciąży lub porodu matka poniosła inne konieczne wydatki albo szczególne straty majątkowe, może ona żądać, ażeby ojciec pokrył odpowiednią część tych wydatków lub strat. Roszczenia powyższe przysługują matce także w wypadku, gdy dziecko urodziło się nieżywe. Są to regulacje zatem bardzo korzystne dla matki dziecka, które pochodzi ze związku pozamałżeńskiego, a podstawowym celem wprowadzenia takich przepisów prawnych jest ochrona dobra dziecka.

Inne roszczenia dotyczące alimentów

Roszczenia dotyczą także tzw. uprawdopodobnionego ojcostwa. Jeżeli bowiem ojcostwo mężczyzny niebędącego mężem matki zostało uwiarygodnione, to matka może żądać, ażeby mężczyzna ten jeszcze przed urodzeniem się dziecka wyłożył odpowiednią sumę pieniężną na koszty utrzymania matki przez trzy miesiące w okresie porodu oraz na koszty utrzymania dziecka przez pierwsze trzy miesiące po urodzeniu. W tym wypadku termin i sposób zapłaty tej sumy określa sąd. Jeżeli zaś ojcostwo mężczyzny, który nie jest mężem matki, nie zostało ustalone, zarówno dziecko, jak i matka mogą dochodzić roszczeń majątkowych związanych z ojcostwem tylko jednocześnie z dochodzeniem ustalenia ojcostwa. Nie dotyczy to jednakże roszczeń matki, gdy dziecko urodziło się nieżywe.

Rozważenia wymaga także możliwość dochodzenia roszczeń alimentacyjnych od ojczymów, macoch czy też pasierbów. Ustawodawca przewidział w tym zakresie, iż dziecko może żądać świadczeń alimentacyjnych od ojczyma, jeżeli odpowiada to zasadom współżycia społecznego. Takie samo uprawnienie przysługuje dziecku w stosunku do żony swego ojca, niebędącej jego matką, czyli macochy. Natomiast ojczym może żądać od dziecka świadczeń alimentacyjnych, jeżeli przyczyniał się do wychowania i utrzymania dziecka, a żądanie jego odpowiada zasadom współżycia społecznego. Takie samo uprawnienie przysługuje macosze. Do tego obowiązku stosuje się odpowiednio przepisy o obowiązku alimentacyjnym między krewnymi.

Wreszcie, można jeszcze wspomnieć, iż w niektórych sytuacjach zobowiązany może uchylić się od wykonania obowiązku alimentacyjnego względem uprawnionego, jeżeli żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Nie dotyczy to jednak obowiązku rodziców względem ich małoletniego dziecka. W tym wypadku sprzeczność z zasadami współżycia społecznego może polegać np. na tym, że dziecko zerwało kontakt z rodzicami, nie okazuje im szacunku, wbrew woli rodziców postępuje w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego oraz inne.

Kontakt w zakresie porady prawnej dotyczącej prawa rodzinnego i alimentów

Kancelaria Adwokacka B-Legal Toruń, adwokat rozwodowy Katarzyna Bórawska

Telefon: +48 607-576-294

E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.