Kradzież tożsamości to proceder polegający na nielegalnym przejęciu czyichś danym osobistych, takich jak numer dowodu osobistego, numer konta bankowego, dane karty kredytowej czy informacje osobiste, w celu oszustw finansowych lub innych przestępstw. W jakich konkretnie przypadkach dochodzi jednak do kradzieży tożsamości i co za to grozi w polskim prawie karnym?
Kradzież tożsamości
W praktyce istnieją różnego rodzaju metody kradzieży tożsamości. Jedną z nich jest phishing - osoby podszywają się pod instytucje finansowe czy też organizacje, wysyłając fałszywe e-maile lub komunikaty w celu pozyskania danych osobowych. Inny rodzaj to skimming - polega na kradzieży danych z kart kredytowych lub debetowych poprzez manipulację terminalami płatniczymi. Popularny w ostatnim czasie jest także tzw. shoulder surfing – to zdobywanie danych poprzez obserwację lub podsłuchiwanie, na przykład podczas wpisywania numerów PIN.
Skutki kradzieży tożsamości obejmują przede wszystkim problemy finansowe. Osoba, której dane zostały skradzione, może doświadczyć utraty środków pieniężnych lub problemów z kredytem.: Kradzież tożsamości może prowadzić także do poważnych konsekwencji dla reputacji i zdolności do uzyskiwania kredytów. Wreszcie, osoba, której dane zostały skradzione, może napotkać problemy prawne związane z działaniami osoby, która używała jej danych.
Z uwagi na to, warto zadbać o zapobieganie kradzieży tożsamości. Obejmuje to głównie ostrożność w udostępnianiu danych. Należy unikać udostępniania danych osobowych przez Internet lub telefon, zwłaszcza na stronach niezabezpieczonych. Regularne sprawdzanie wyciągów bankowych może natomiast pomóc w wykryciu nieautoryzowanych transakcji. Do tego istotne jest także używanie silnych haseł, zmiana ich regularnie oraz unikanie stosowania tych samych haseł do wielu kont.
W przypadku kradzieży tożsamości należy podjąć odpowiednie działania. Na początku jest to zgłoszenie kradzieży. Należy niezwłocznie skontaktować się z bankiem oraz instytucjami odpowiedzialnymi za dane osobowe i zgłosić kradzież, a także skontaktować się z organami ścigania. Kolejny krok to blokada kart i kont, tj. natychmiastowe zablokowanie lub zamknięcie kart kredytowych i rachunków bankowych (jeśli oczywiście kradzież dotyczy tych danych).
Co za to grozi w polskim prawie?
Zasadą w polskim porządku prawnym jest, iż według art. 190a § 2 Kodeksu karnego, karalne jest działanie osoby, która podszywając się pod inną osobę, wykorzystuje jej wizerunek, inne jej dane osobowe lub inne dane, za pomocą których jest ona publicznie identyfikowana, przez co wyrządza jej szkodę majątkową lub osobistą. Wtedy taka osoba podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Jeżeli następstwem tego czynu natomiast jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie, to wówczas odpowiedzialność karna jest zaostrzona i sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 15. Ściganie tego przestępstwa następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Warto wskazać także na art. 275 § 1 Kodeksu karnego, według którego osoba, która posługuje się dokumentem stwierdzającym tożsamość innej osoby albo jej prawa majątkowe lub dokument taki kradnie lub go przywłaszcza, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Tej samej karze podlega, kto bezprawnie przewozi, przenosi lub przesyła za granicę dokument stwierdzający tożsamość innej osoby albo jej prawa majątkowe.
Podsumowując, kradzież tożsamości stanowi poważne zagrożenie dla jednostek i wymaga ostrożności oraz świadomości ryzyka ze strony osób korzystających z usług internetowych oraz przestrzegania zasad bezpieczeństwa danych osobowych. Regularne monitorowanie kont bankowych i raportowanie kradzieży są kluczowe dla minimalizacji szkód związanych z tym przestępstwem.
Kontakt w zakresie porady prawnej dotyczącej prawa karnego i kradzieży tożsamości
Kancelaria Adwokacka B-Legal Toruń, adwokat rozwodowy Katarzyna Bórawska
Telefon: +48 607-576-294
E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
