Nadzór nad majątkiem dziecka to ważne zagadnienie, które wymaga troski, odpowiedzialności oraz świadomego podejścia ze strony rodziców. Kwestie związane z tymi aspektami w polskim porządku prawnym zostały wskazane w ramach ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Jak rodzice powinni zatem według przepisów sprawować nadzór nad majątkiem swojego dziecka?
Majątek dziecka
Podstawową zasadą jest, że rodzice są zwykle prawnymi opiekunami majątku dziecka. W przypadku braku pełnoletności dziecka, rodzice pełnią obowiązek zarządzania jego majątkiem. Ich zadaniem jest gospodarowanie majątkiem dziecka w najlepszym interesie dziecka, dbając o jego dobrobyt i przyszłość. Rodzice powinni planować i zarządzać finansami dziecka zgodnie z jego potrzebami, bieżącymi wydatkami oraz przyszłymi celami, takimi jak edukacja czy oszczędności. Ustalenie budżetu na potrzeby dziecka oraz podejmowanie rozsądnych decyzji finansowych w jego imieniu także mają istotne znaczenie.
Kwestie związane z zarządem majątkiem dziecka zostały wskazane w art. 101 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, według którego rodzice obowiązani są sprawować z należytą starannością zarząd majątkiem dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską. Zarząd sprawowany przez rodziców nie obejmuje swoim zakresem jednak zarobku dziecka ani przedmiotów oddanych mu do swobodnego użytku.
Warto także wskazać, że co do zasady rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego albo w określonych wypadkach sądu spadku dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko. Jeżeli zaś dziecko jest np. powołane do dziedziczenia wskutek uprzedniego odrzucenia spadku przez rodzica, to czynność polegająca na odrzuceniu spadku w imieniu dziecka przez rodzica, któremu w tym zakresie przysługuje władza rodzicielska, gdy jest dokonywana za zgodą drugiego z rodziców, któremu również w tym zakresie przysługuje władza rodzicielska, albo gdy jest dokonywana wspólnie, nie wymaga zezwolenia sądu opiekuńczego albo sądu spadku - jeżeli spadek odrzucają inni zstępni rodziców tego dziecka.
Sprawowanie nadzoru przez rodziców
Ponadto, warto także pamiętać, że w umowie darowizny albo w testamencie można zastrzec, że przedmioty przypadające dziecku z tytułu darowizny lub testamentu nie będą objęte zarządem sprawowanym przez rodziców. W wypadku takim, gdy darczyńca lub spadkodawca nie wyznaczył zarządcy, sprawuje zarząd kurator ustanowiony przez sąd opiekuńczy. W art. 103 KRO zostało także wprost określone, iż tzw. czysty dochód z majątku dziecka powinien być przede wszystkim obracany na utrzymanie i wychowanie dziecka oraz jego rodzeństwa, które wychowuje się razem z nim, nadwyżka zaś na inne uzasadnione potrzeby rodziny.
Do tego, sąd opiekuńczy może także np. nakazać rodzicom, żeby sporządzili inwentarz majątku dziecka i przedstawili go sądowi oraz zawiadamiali sąd o ważniejszych zmianach w stanie tego majątku, w szczególności o nabyciu przez dziecko przedmiotów majątkowych o znacznej wartości. Sąd opiekuńczy może w uzasadnionych wypadkach ustalić wartość rozporządzeń dotyczących ruchomości, pieniędzy i papierów wartościowych, których dziecko lub rodzice mogą dokonywać każdego roku bez zezwolenia sądu opiekuńczego. Wówczas po ustaniu zarządu rodzice obowiązani są oddać dziecku lub jego przedstawicielowi ustawowemu zarządzany przez nich majątek dziecka. Na żądanie dziecka lub jego przedstawiciela ustawowego, zgłoszone przed upływem roku od ustania zarządu, rodzice obowiązani są złożyć rachunek z zarządu. Żądanie to nie może jednak dotyczyć dochodów z majątku pobranych w czasie wykonywania władzy rodzicielskiej.
Z uwagi na powyższe, nadzór nad majątkiem dziecka to zadanie wymagające odpowiedzialności, komunikacji i odpowiedniego zarządzania finansami. Rodzice powinni działać w najlepszym interesie dziecka, rozwijać jego świadomość finansową oraz planować przyszłość, zapewniając stabilność i wsparcie na różnych etapach życia. Otwarta komunikacja, edukacja i świadomość są kluczowe dla udanego zarządzania majątkiem dziecka.
Kontakt w zakresie porady prawnej dotyczącej prawa rodzinnego i majątku dziecka
Kancelaria Adwokacka B-Legal Toruń, adwokat rozwodowy Katarzyna Bórawska
Telefon: +48 607-576-294
E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
