W obliczu postępu technologicznego i zmieniających się potrzeb społeczeństwa, pojawiły się propozycje wprowadzenia nowej formy testamentu, zwanej testamentem audiowizualnym. Jak miałoby to jednak szczegółowo wyglądać i czy regulacje te zostaną w Polsce wprowadzone?
Testament w polskim prawie spadkowym
Testament audiowizualny jest formą dokumentu, w którym osoba formułuje swoje ostatnie woli dotyczące rozporządzenia majątkiem za pomocą nagrania audio i wideo. W takim dokumencie osoba wyraźnie określa swoje intencje co do spadku i wskazuje beneficjentów majątku. Argumenty za wprowadzeniem testamentu audiowizualnego obejmują m.in. dostosowanie do zmieniających się technologii – bowiem wprowadzenie testamentu audiowizualnego byłoby odpowiedzią na rosnące znaczenie mediów cyfrowych i technologii w życiu codziennym. Taka forma testamentu mogłaby też być bardziej dostępna dla osób starszych lub niepełnosprawnych, które mogą mieć trudności z pisaniem. Podobnie osoby niepiśmienne lub te, które nie czują się pewnie z formułowaniem dokumentów pisemnych, mogłyby skorzystać z tej formy testamentu. Nagranie audio lub wideo może być silnym dowodem na intencje osoby zmarłej, co może ułatwić procesy spadkowe i zmniejszyć ryzyko sporów rodzinnych.
Jednakże z drugiej strony istnieje ryzyko, że osoba nagrywająca testament może zostać zmanipulowana przez inne osoby, co może prowadzić do fałszywych deklaracji w nagraniu. Osoby nagrywające testament mogą nie być świadome konieczności spełnienia określonych formalności, które są wymagane w przypadku testamentów pisemnych. Nagrania audio lub wideo mogą być trudne do interpretacji lub mogą być podatne na różne interpretacje, co może prowadzić do niejasności w interpretacji ostatnich woli zmarłego. Istnieje także ryzyko, że wprowadzenie testamentu audiowizualnego może otworzyć drogę do nadużyć i sporów prawnych, szczególnie jeśli nie będą ustalone jasne zasady i procedury dotyczące takich dokumentów. Ostatni argument przeciw temu rozwiązaniu związany jest z rozwojem sztucznej inteligencji i możliwością podrobienia i zmanipulowania tego typu testamentu.
Nowy testament audiowizualny?
Z uwagi na to, rząd w Poslce ma pomysł na ustanowienie jeszcze jednej formy testamentu - audiowizualnej, bez świadków. W tym przypadku jest jednak pewne ryzyko. Pomysł rządu dotyczący nowelizacji testamentów ustnych może być prawdziwą rewolucją. Projekt nowego art. 952 § 1(1) Kodeksu cywilnego będzie regulować powstanie dodatkowej formy, a mianowicie testamentu ustnego audiowizualnego. Zgodnie z zapowiedziami będzie można utrwalić go za pomocą urządzenia, które rejestruje obraz i dźwięk na trwałym nośniku informacji. Jednocześnie urządzenie musi umożliwiać odtworzenie nagrania.
Ministerstwo Sprawiedliwości planuje wprowadzenie nowego rodzaju testamentu, który będzie dedykowany osobom znajdującym się w sytuacji zagrożenia życia. Chce, aby ten rodzaj testamentu również został zaliczony do formy szczególnej. Utrwalenia na nośniku będzie mógł dokonać zarówno spadkodawca, jak i osoba trzecia. Poza tym testator powinien podać w nagraniu miejsce oraz datę sporządzenia testamentu.
Nowe rozwiązanie dla testamentu w sytuacji zagrożenia życia, które Ministerstwo Sprawiedliwości planuje wprowadzić, może być korzystne dla osób znajdujących się w nagłej potrzebie. Jednak konieczne jest uwzględnienie ryzyk i wyzwań związanych z tą formą testamentu, aby zapewnić jej wiarygodność i skuteczność w praktyce.
Z uwagi na to, wprowadzenie testamentu audiowizualnego w Polsce byłoby krokiem w kierunku dostosowania przepisów prawnych do zmieniających się realiów społecznych i technologicznych. Jednak zanim taka forma testamentu zostanie wprowadzona, konieczne jest dokładne rozważenie różnych aspektów prawnych, etycznych i praktycznych związanych z jej funkcjonowaniem, aby zapewnić odpowiednią ochronę praw osobom dziedziczącym oraz uniknąć potencjalnych nadużyć czy sporów prawnych (zwłaszcza w kontekście stale rozwijającej się cyfrowej technologii).
Kontakt w zakresie porady prawnej dotyczącej prawa spadkowego i rodzinnego
Kancelaria Adwokacka B-Legal Toruń, adwokat rozwodowy Katarzyna Bórawska
Telefon: +48 607-576-294
E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
