Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej jest najwyższym przedstawicielem państwa i gwarantem ciągłości władzy państwowej. W związku z tym, wszelkie zamachy na jego życie czy też zdrowie są traktowane przez polskie prawo karne z najwyższą surowością. Przepisy regulujące odpowiedzialność za takie czyny znajdują się głównie w Kodeksie karnym. Co za to grozi?
Zamach na Prezydenta – na kazusie Donalda Trumpa
Ostatnie wydarzenia w Stanach Zjednoczonych, gdzie doszło do nieudanego zamachu na życie byłego prezydenta i obecnego kandydata na Prezydenta USA, Donalda Trumpa, przypominają o poważnych konsekwencjach zamachów na życie głów państw. W incydencie tym, zamachowiec oddał strzał, który obtarł ucho Trumpa, zanim został zastrzelony przez ochronę. Tego typu zdarzenia podkreślają potrzebę surowych przepisów prawnych, które mają na celu ochronę najwyższych przedstawicieli państwa. W Polsce taka ochrona jest zagwarantowana m.in. przez art. 134 Kodeksu karnego.
Zgodnie z tym przepisem, kto dopuszcza się zamachu na życie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 12 albo karze dożywotniego pozbawienia wolności. Art. 134 KK chroni życie Prezydenta RP, który jest najwyższym przedstawicielem państwa i gwarantem jego ciągłości. Atak na życie Prezydenta jest jednocześnie atakiem na instytucję państwa i jego stabilność. Sprawcą może być każda osoba, bez względu na obywatelstwo czy status społeczny. Zamach na życie Prezydenta obejmuje wszelkie działania zmierzające do pozbawienia go życia. Może to być bezpośrednie usiłowanie, jak np. strzał, podłożenie bomby czy inna forma ataku fizycznego. Przestępstwo to może być popełnione jedynie z zamiarem bezpośrednim. Sprawca musi mieć świadomość, że jego działanie zmierza do pozbawienia życia Prezydenta.
Jak wskazuje się w doktrynie, głównym przedmiotem ochrony są niezakłócone funkcjonowanie i konstytucyjny ustrój Rzeczypospolitej Polskiej. Ubocznym przedmiotem ochrony są życie i zdrowie człowieka pełniącego funkcję Prezydenta RP. Przestępstwo to może zostać popełnione zarówno poprzez działanie, jak i zaniechanie. Pojęcie zamachu nie jest ograniczone do działań z użyciem przemocy. Jest to przestępstwo o charakterze materialnym, nie wymagające zaistnienia skutku w postaci pozbawienia życia Prezydenta RP lub uszczerbku na jego zdrowiu. Nieudana próba pozbawienia życia Prezydenta RP stanowi usiłowanie zabójstwa, ale ze względu na szczególne regulacje zawarte w art. 134, jest traktowana jako dokonanie przestępstwa zamachu. Przestępstwo to może być popełnione umyślnie, zarówno w zamiarze bezpośrednim, jak i ewentualnym. Działania te mają na celu pozbawienie życia Prezydenta RP i obiektywnie co najmniej bezpośrednio zagrażają jego życiu.
Jaka kara?
Zgodnie z regulacjami w Kodeksie karnym, przewidziana jest kara pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 12 - taka kara jest przewidziana dla sprawców zamachu na życie Prezydenta, co odzwierciedla powagę przestępstwa. Nadto, w najcięższych przypadkach sąd może orzec dożywotnie pozbawienie wolności, co podkreśla wyjątkowo surowe podejście do tego rodzaju czynów.
W porównaniu z przepisami w innych krajach, polski Kodeks karny jest równie surowy. Na przykład, w Stanach Zjednoczonych próba zamachu na życie Prezydenta również wiąże się z bardzo surowymi karami, często obejmującymi karę dożywotniego więzienia. Z uwagi na to, zamach na życie Prezydenta RP jest jednym z najcięższych przestępstw w polskim systemie prawnym, co odzwierciedla treść art. 134 Kodeksu karnego. Surowe kary, takie jak pozbawienie wolności na czas nie krótszy od lat 12 lub kara dożywotniego pozbawienia wolności, mają na celu odstraszenie potencjalnych sprawców i ochronę stabilności państwa. Ostatnie wydarzenia w USA przypominają o nieustającej potrzebie ochrony głów państw przed zamachami, a polskie prawo zapewnia w tym zakresie odpowiednie mechanizmy.
Kontakt w zakresie porady prawnej dotyczącej prawa karnego
Kancelaria Adwokacka B-Legal Toruń, adwokat rozwodowy Katarzyna Bórawska
Telefon: +48 607-576-294
E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
