Władza rodzicielska jest fundamentalnym prawem i obowiązkiem rodziców, mającym na celu zapewnienie dziecku opieki, wychowania oraz ochrony jego interesów. W przypadku, gdy rodzice nie wykonują swoich obowiązków w sposób prawidłowy, sąd opiekuńczy ma możliwość interwencji, aby zabezpieczyć dobro dziecka. Jednym z narzędzi, jakie może zastosować sąd, jest nałożenie na rodziców zakazu osobistej styczności z dzieckiem.
Dzieci i rodzice
Jak wskazuje art. 113(3) ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy, jeżeli utrzymywanie kontaktów rodziców z dzieckiem poważnie zagraża dobru dziecka lub je narusza, sąd zakaże ich utrzymywania. Zakaz osobistej styczności oznacza, że rodzice nie mogą mieć bezpośredniego kontaktu z dzieckiem. Taki środek może zostać zastosowany, gdy stwierdzone zostaną nieprawidłowości w wykonywaniu władzy rodzicielskiej, które mogłyby zagrażać dobru dziecka. Przykłady sytuacji, w których sąd może nałożyć taki zakaz, obejmują:
- Przemoc fizyczną lub psychiczną wobec dziecka.
- Nadużywanie alkoholu lub narkotyków przez rodziców.
- Zaniedbanie obowiązków rodzicielskich w sposób narażający dziecko na poważne ryzyko.
Zakaz osobistej styczności jest stosowany w celu ochrony dziecka przed bezpośrednim zagrożeniem ze strony rodziców i jest jednym z najbardziej restrykcyjnych środków ingerencji w relacje rodzinne. W wyjątkowych przypadkach, gdy dobro dziecka jest poważnie zagrożone, sąd opiekuńczy może zdecydować o ograniczeniu władzy rodzicielskiej oraz umieszczeniu dziecka w rodzinie zastępczej lub placówce opiekuńczo-wychowawczej. Decyzja ta może być podjęta, jeśli rodzice mimo wcześniejszych interwencji nadal nie wywiązują się z obowiązków rodzicielskich lub gdy powrót dziecka do rodziny biologicznej nie jest możliwy.
Zakaz osobistej styczności z dzieckiem
Sąd może także ograniczyć kontakty rodziców z dzieckiem, co może obejmować:
- Całkowity zakaz kontaktów.
- Ograniczenie kontaktów do określonych form, np. tylko pod nadzorem kuratora.
- Ograniczenie częstotliwości i czasu trwania kontaktów.
Sama zaś decyzja o umieszczeniu dziecka w rodzinie zastępczej lub placówce opiekuńczo-wychowawczej jest drastycznym krokiem, ale czasami koniecznym dla zapewnienia dziecku stabilnych warunków życia i wychowania. Gdy dziecko zostaje umieszczone w rodzinie zastępczej lub placówce opiekuńczo-wychowawczej, to te podmioty przejmują obowiązki związane z bieżącą opieką nad dzieckiem. Oznacza to, że rodzina zastępcza lub placówka opiekuńczo-wychowawcza odpowiada za codzienną pieczę nad dzieckiem, jego wychowanie oraz reprezentowanie w sprawach związanych z dochodzeniem świadczeń na zaspokojenie potrzeb dziecka. Rodzice biologiczni zachowują inne prawa i obowiązki wynikające z władzy rodzicielskiej, o ile sąd opiekuńczy nie postanowi inaczej. Oznacza to, że nadal mogą decydować o ważnych sprawach dotyczących dziecka, takich jak edukacja czy leczenie, chyba że sąd wyraźnie im tego zabroni.
Sąd opiekuńczy pełni kluczową rolę w procesie ochrony praw dziecka. Jego zadaniem jest dokładne zbadanie sytuacji rodzinnej i podjęcie decyzji, które będą najlepiej służyły dobru dziecka. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w wykonywaniu władzy rodzicielskiej sąd może podjąć różnorodne działania, od nadzoru kuratorskiego, przez ograniczenie władzy rodzicielskiej, aż po całkowity zakaz kontaktów i umieszczenie dziecka poza rodziną biologiczną.
Podsumowując zatem, zakaz osobistej styczności rodziców z dzieckiem oraz umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej lub placówce opiekuńczo-wychowawczej to środki stosowane w skrajnych przypadkach, gdy dobro dziecka wymaga szczególnej ochrony. Sąd opiekuńczy, mając na uwadze interes dziecka, może zdecydować o takich restrykcjach, jednak zawsze z uwzględnieniem zasad proporcjonalności i konieczności. Celem tych działań jest zapewnienie dziecku bezpiecznego i stabilnego środowiska do życia i rozwoju, nawet kosztem ograniczenia praw rodziców.
Kontakt w zakresie porady prawnej dotyczącej prawa rodzinnego
Kancelaria Adwokacka B-Legal Toruń, adwokat rozwodowy Katarzyna Bórawska
Telefon: +48 607-576-294
E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
