Nawoływanie do nienawiści na tle rasowym lub wyznaniowym stanowi poważne zagrożenie dla społeczeństwa, szczególnie w dobie Internetu, gdzie treści tego typu mogą być szybko rozpowszechniane i osiągać szerokie audytorium. Polskie prawo karne przewiduje surowe sankcje za tego rodzaju działania, mające na celu ochronę osób przed dyskryminacją i przemocą motywowaną uprzedzeniami.

Nawoływanie do nienawiści w sieci

Jak wskazuje bowiem art. 256 § 1 ustawy Kodeks karny, kto publicznie propaguje nazistowski, komunistyczny, faszystowski lub inny totalitarny ustrój państwa lub nawołuje do nienawiści na tle różnic narodowościowych, etnicznych, rasowych, wyznaniowych albo ze względu na bezwyznaniowość, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Tej samej karze podlega, kto publicznie propaguje ideologię nazistowską, komunistyczną, faszystowską lub ideologię nawołującą do użycia przemocy w celu wpływania na życie polityczne lub społeczne. Karze określonej w § 1 podlega, kto w celu rozpowszechniania produkuje, utrwala lub sprowadza, nabywa, zbywa, oferuje, przechowuje, posiada, prezentuje, przewozi lub przesyła druk, nagranie lub inny przedmiot, zawierające treść określoną w § 1 lub 1a albo będące nośnikiem symboliki nazistowskiej, komunistycznej, faszystowskiej lub innej totalitarnej, użytej w sposób służący propagowaniu treści określonej w § 1 lub 1a.

Ten przepis dotyczy mowy nienawiści, która może prowadzić do podziałów społecznych i przemocy. Przestępstwo to polega na publicznym podżeganiu do nienawiści wobec osób z powodu ich pochodzenia, wyznania czy przynależności narodowej.

Nie popełnia zaś przestępstwa sprawca czynu zabronionego określonego w § 2, jeżeli dopuścił się tego czynu w ramach działalności artystycznej, edukacyjnej, kolekcjonerskiej lub naukowej. W razie skazania za przestępstwo określone w § 2 sąd orzeka przepadek przedmiotów, o których mowa w § 2, chociażby nie stanowiły własności sprawcy (art. 256 § 3 i 4 Kodeksu karnego). Przepis art. 256 KK odnosi się do sytuacji, w których sprawca publicznie, a więc w sposób dostępny dla większej liczby osób, nawołuje do nienawiści. W przypadku internetu, „publiczność” może oznaczać umieszczenie treści w mediach społecznościowych, na forach dyskusyjnych, stronach internetowych, czy w innych miejscach, do których dostęp ma nieokreślona liczba użytkowników. Działania takie mogą mieć formę nawoływania do aktów przemocy, dyskryminacji, czy innych wrogich działań wobec grup osób wyróżniających się narodowością, pochodzeniem etnicznym, kolorem skóry, wyznaniem lub bezwyznaniowością.

Jaka kara?

Jak zostało wskazane, sprawca takiego przestępstwa podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.  Przestępstwo nawoływania do nienawiści na tle rasowym lub wyznaniowym jest ścigane z urzędu, co oznacza, że prokuratura ma obowiązek podjąć działania w przypadku powzięcia informacji o takim czynie. Zgłoszenia mogą pochodzić od poszkodowanych, organizacji pozarządowych, a także świadków zdarzeń.

Egzekwowanie przepisów dotyczących nawoływania do nienawiści w sieci wiąże się z wieloma wyzwaniami. Anonimowość internetu, szybkość rozpowszechniania treści oraz międzynarodowy charakter sieci mogą utrudniać identyfikację sprawców oraz ich ściganie. Jednak w ostatnich latach, dzięki rozwojowi technologii oraz współpracy międzynarodowej, ściganie tego rodzaju przestępstw staje się coraz bardziej skuteczne.

Przestępstwa z § 1, 1a i 2 mają charakter powszechny i bezskutkowy (formalny), są bowiem dokonane z chwilą ukończenia samego czynu. Są to przestępstwa umyślne, które mogą być popełnione jedynie w zamiarze bezpośrednim, przy czym w § 2 w grę wchodzi szczególna postać zamiaru bezpośredniego – dolus coloratus (z uwagi na użycie określenia „w celu”).

Reasumując, nawoływanie do nienawiści na tle rasowym lub wyznaniowym w sieci jest w Polsce przestępstwem, za które grożą poważne konsekwencje prawne, w tym kara pozbawienia wolności do 3 lat. Przepisy mają na celu ochronę społeczeństwa przed mową nienawiści, która może prowadzić do eskalacji przemocy i dyskryminacji. Pomimo wyzwań związanych z egzekwowaniem tych przepisów, polskie prawo przewiduje narzędzia umożliwiające skuteczne ściganie sprawców takich czynów.

Kontakt w zakresie porady prawnej dotyczącej prawa karnego

Kancelaria Adwokacka B-Legal Toruń, adwokat rozwodowy Katarzyna Bórawska

Telefon: +48 607-576-294

E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.