Rozwód rodziców rodzi szereg kwestii związanych z opieką nad dzieckiem, w tym z prawem do odbierania dziecka ze szkoły i dostępu do informacji o jego postępach w nauce. W Polsce zasady te są regulowane przede wszystkim przez przepisy dotyczące władzy rodzicielskiej oraz orzeczenia sądowe związane z opieką nad dzieckiem. W praktyce oznacza to, że oboje rodzice, pomimo rozwodu, mają co do zasady prawo do odbierania dziecka ze szkoły, o ile nie zostały nałożone ograniczenia wynikające z decyzji sądu.
Władza rodzicielska
Zgodnie z prawem, rozwód sam w sobie nie pozbawia żadnego z rodziców władzy rodzicielskiej. Władza rodzicielska to prawo i obowiązek rodziców do podejmowania decyzji dotyczących wychowania, zdrowia, edukacji oraz majątku dziecka. Co do zasady, oboje rodzice mają równą władzę rodzicielską, niezależnie od tego, czy są rozwiedzeni. Obejmuje to między innymi prawo do kontaktu z dzieckiem oraz do podejmowania decyzji dotyczących jego edukacji, takich jak prawo do odbierania dziecka ze szkoły, dostępu do jego ocen i innych informacji dotyczących jego postępów.
W przypadku braku orzeczenia sądu ograniczającego władzę rodzicielską jednego z rodziców, każdy z nich ma prawo odbierać dziecko ze szkoły lub przedszkola. Szkoła nie ma prawa odmówić rodzicowi odbioru dziecka na podstawie samej prośby drugiego rodzica, jeśli nie ma ku temu formalnych podstaw prawnych, takich jak orzeczenie sądowe. Jeżeli sąd nie ograniczył władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, każdy z nich ma pełne prawo odbierać dziecko ze szkoły, być informowanym o jego postępach w nauce oraz mieć wgląd w dokumentację szkolną. O ile nie ma orzeczenia sądowego lub formalnych ograniczeń wynikających z decyzji prawnych, wewnętrzne ustalenia pomiędzy rodzicami, np. dotyczące podziału dni, w które odbierają dziecko, nie mają mocy prawnej wobec szkoły. Szkoła nie ma obowiązku wprowadzać ograniczeń na życzenie jednego z rodziców, chyba że istnieją prawne dokumenty, które to regulują.
W niektórych przypadkach sąd może orzec o ograniczeniu władzy rodzicielskiej jednego z rodziców. Takie orzeczenie może wynikać z wielu czynników, np. w wyniku przemocy w rodzinie, uzależnień, zaniedbań lub innych sytuacji, które wskazują na to, że rodzic nie jest w stanie odpowiednio zajmować się dzieckiem. Jeżeli sąd zdecyduje o ograniczeniu władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, jego prawa do decydowania o sprawach związanych z dzieckiem, w tym do odbierania dziecka ze szkoły, mogą zostać znacznie ograniczone lub całkowicie zawieszone.
Odbiór dziecka po rozwodzie ze szkoły
Jeśli sąd wyda orzeczenie ograniczające władzę rodzicielską jednego z rodziców, drugi rodzic ma obowiązek poinformować szkołę lub przedszkole o tej decyzji. Wymaga to dostarczenia odpowiednich dokumentów, które potwierdzają orzeczenie sądu. Nadto, w sytuacji, gdy oboje rodzice mają pełnię władzy rodzicielskiej, każdy z nich ma prawo samodzielnie decydować o codziennych kwestiach związanych z opieką nad dzieckiem, w tym o upoważnieniu osoby trzeciej do odbioru dziecka z przedszkola czy szkoły. To oznacza, że każdy rodzic może, niezależnie od zgody drugiego, wyznaczyć osobę, która będzie odpowiedzialna za bezpieczny powrót dziecka do domu.
Rodzice mogą upoważnić do odbioru dziecka z placówki dowolną osobę trzecią, np. dziadka, nianię czy sąsiada. Takie upoważnienie powinno być sporządzone w formie pisemnej i przekazane do placówki oświatowej. Placówka jest zobowiązana respektować to upoważnienie i nie ma prawa odmówić wydania dziecka osobie wskazanej przez rodzica, pod warunkiem że osoba ta posiada odpowiedni dokument potwierdzający zgodę rodzica.
Sytuacja ulega zmianie w przypadku, gdy jednemu z rodziców ograniczono lub całkowicie odebrano władzę rodzicielską. Rodzic, który ma pełną władzę rodzicielską i sprawuje wyłączną opiekę nad dzieckiem, może samodzielnie decydować o tym, kto odbiera dziecko z placówki oświatowej. Oznacza to również, że może zabronić byłemu partnerowi lub osobie przez niego wskazanej odbierania dziecka z przedszkola czy szkoły.
Często zdarza się, że rodzice po rozwodzie popadają w konflikt, który dotyczy kwestii związanych z odbiorem dziecka przez osoby trzecie. Może się zdarzyć, że jeden z rodziców zabroni placówce wydawania dziecka osobie upoważnionej przez drugiego rodzica. Jeśli oboje rodzice posiadają pełną władzę rodzicielską, taki zakaz nie wywołuje żadnych skutków prawnych, ponieważ każdy rodzic ma prawo samodzielnie decydować o kwestiach związanych z bieżącą opieką nad dzieckiem, w tym o osobie upoważnionej do odbioru.
Kontakt w zakresie porady prawnej dotyczącej prawa rodzinnego
Kancelaria Adwokacka B-Legal Toruń, adwokat rozwodowy Katarzyna Bórawska
Telefon: +48 607-576-294
E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
