Podział majątku wspólnego małżonków po rozwodzie lub innym zdarzeniu prawnym, które skutkuje ustaniem wspólności majątkowej, to proces, który zawsze musi być przeprowadzony zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. W dzisiejszym opracowaniu omawiamy, który sąd jest właściwy do rozpatrzenia sprawy o podział majątku, jakie składniki majątku podlegają podziałowi, oraz w jaki sposób sąd może dokonać tego podziału.

Podział majątku po rozwodzie

W postępowaniach dotyczących podziału majątku wspólnego, właściwym sądem jest sąd rejonowy, niezależnie od wartości majątku. Istotne jest, aby sprawa została skierowana do sądu rejonowego, w którego obszarze właściwości znajduje się majątek wspólny małżonków. Nawet jeśli majątek obejmuje różne składniki o wysokiej wartości, sądem właściwym do rozstrzygnięcia takiej sprawy będzie sąd rejonowy. Oznacza to, że wartość majątku nie wpływa na zmianę właściwości sądu na sąd okręgowy.

Postępowanie sądowe o podział majątku rozpoczyna się z chwilą złożenia wniosku przez jedną ze stron. Wniosek ten powinien zawierać:

• Wykaz składników, które według wnioskodawcy wchodzą w skład majątku wspólnego.
• Propozycję podziału majątku, która może uwzględniać sposób, w jaki każdy z małżonków miałby otrzymać poszczególne składniki majątku.

Sąd, rozpatrując sprawę, musi ustalić, które składniki majątku rzeczywiście wchodzą w skład majątku wspólnego oraz jaki jest ich aktualny stan i wartość.

Zgodnie z przepisami Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego, w szczególności art. 43 § 1, majątek wspólny małżonków podlega podziałowi w równych częściach, co oznacza, że oboje małżonkowie mają prawo do połowy wspólnego majątku. Istnieje jednak możliwość odstąpienia od tej zasady w sytuacjach, gdy jeden z małżonków wniesie o ustalenie nierównych udziałów z uwagi na szczególne okoliczności (np. rażąco większy wkład jednego z małżonków w powstanie majątku).

Jak wygląda postępowanie sądowe?    

Podziałowi podlega majątek wspólny, który powstaje z chwilą zawarcia małżeństwa. Do majątku wspólnego zalicza się m.in.:

• wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej małżonków,
• dochody z majątku wspólnego, np. czynsze z wynajmu wspólnych nieruchomości,
• dochody z majątku osobistego każdego z małżonków (np. dochód z wynajmu nieruchomości należącej do majątku osobistego),
• środki zgromadzone na funduszu emerytalnym.

Majątek osobisty każdego z małżonków nie podlega podziałowi, ponieważ pozostaje wyłączną własnością małżonka, do którego należy. Podział majątku wspólnego może nastąpić w kilku sytuacjach, które prowadzą do ustania wspólności majątkowej. Zalicza się do nich rozwód, separację, śmierć jednego z małżonków, jego ubezwłasnowolnienie, ogłoszenie upadłości czy też unieważnienie małżeństwa.

Podczas orzekania w sprawie podziału majątku, sąd bierze pod uwagę wkład pracy obojga małżonków na rzecz wspólnego majątku. Wkład ten nie ogranicza się wyłącznie do środków finansowych, lecz obejmuje również prowadzenie gospodarstwa domowego, wychowanie dzieci, czy opiekę nad rodziną. Dzięki temu sąd może uwzględnić pełny zakres działań obu małżonków, które przyczyniły się do rozwoju majątku wspólnego. Sąd może dokonać podziału majątku w następujący sposób:

• Podział fizyczny składników majątku – sąd dzieli majątek na fizyczne części między małżonków, jeśli jest to możliwe (np. podział działki).
• Przyznanie majątku jednemu z małżonków z obowiązkiem spłaty drugiej strony – np. sąd przyznaje jednemu z małżonków nieruchomość z jednoczesnym obowiązkiem spłaty drugiej strony.
• Sprzedaż majątku i podział uzyskanych środków – w przypadku, gdy fizyczny podział majątku jest niemożliwy lub strony nie są w stanie się porozumieć, sąd może zarządzić sprzedaż majątku i podział uzyskanych środków finansowych.

Złożenie wniosku o podział majątku wspólnego podlega opłacie sądowej. Standardowa opłata wynosi 1 000 zł. W przypadku, gdy strony przedstawią zgodny projekt podziału majątku, opłata zostaje obniżona do 300 zł. Dodatkowe koszty mogą wynikać z powołania biegłych rzeczoznawców lub konieczności wsparcia prawnego przez adwokata.

Reasumując, sądowy podział majątku wspólnego między małżonków to skomplikowany proces, który musi uwzględniać wiele czynników, takich jak wartość majątku, wkład pracy obu stron, a także charakter składników majątku. Sąd kieruje się zasadą równości, ale może uwzględnić szczególne okoliczności, które mogą prowadzić do nierównego podziału. Kluczową rolę w tym procesie odgrywa sąd rejonowy, niezależnie od wartości majątku stron.

 Kontakt w zakresie porady prawnej dotyczącej prawa rodzinnego

Kancelaria Adwokacka B-Legal Toruń, adwokat rozwodowy Katarzyna Bórawska

Telefon: +48 607-576-294

E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.