W ostatnich latach prawo w Polsce zmieniane jest bardzo często. Dotyczy to także prawa karnego, które w ostatnich latach ulegało licznym zmianom, a w 2023 roku planowane są kolejne nowelizacje. W ostatnich latach w Polsce pojawiło się wiele kontrowersyjnych zmian w prawie karnym, które spotkały się z krytyką ze strony organizacji pozarządowych, środowisk naukowych i międzynarodowych. Warto przyjrzeć się jednak temu, jakie zmiany wejdą w życie w najbliższym czasie, jeżeli chodzi o Kodeks karny w Polsce.
Planowane nowelizacje w prawie karnym 2023
W 2023 roku ma dojść do zmian w zakresie prawa karnego w ponad 250 miejscach w Kodeksie karnym. Wśród tych zmian będzie likwidacja kary 25 lat pozbawienia wolności oraz wprowadzenie elastycznego wymiaru kar do 30 lat pozbawienia wolności. Dodatkowo wprowadzona zostanie możliwość wymierzenia kary dożywotniego pozbawienia wolności bez możliwości warunkowego zwolnienia. Takie ograniczenie będzie obowiązywać w przypadku popełnienia przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu, wolności, wolności seksualnej, bezpieczeństwu powszechnemu lub przestępstwa o charakterze terrorystycznym. W takim wypadku nie będzie możliwe warunkowe zwolnienie z kary nawet po upływie określonego czasu. Zasada ta będzie obowiązywać również wtedy, gdy okoliczności czynu oraz postępowanie i charakter sprawcy wskazują, że jego pozostawanie na wolności stanowiłoby zagrożenie dla życia, zdrowia, wolności lub wolności seksualnej innych osób.
Reforma prawa karnego wprowadza także zmiany w zakresie przedawnienia przestępstw. Przepisy zakładają wydłużenie okresu przedawnienia karalności za zabójstwo z 30 do 40 lat oraz zwiększenie liczby przestępstw, które nie będą podlegać przedawnieniu. Wśród nich znajdują się m.in. zgwałcenie dziecka lub zgwałcenie ze szczególnym okrucieństwem.
Jakie jeszcze zmiany w Kodeksie karnym w tym roku?
Poza tym, po zmianach także osoby nieletnie w wieku 14-15 lat, które popełnią przestępstwo z art. 148 § 2 lub 3 Kodeksu karnego, będą podlegać karze według przepisów kodeksu karnego, pod pewnymi warunkami:
- jeśli okoliczności sprawy i rozwój osobisty sprawcy sugerują, że jest to właściwe rozwiązanie,
- istnieje uzasadnione przypuszczenie, że środki wychowawcze lub poprawcze nie zapewnią skutecznej resocjalizacji nieletniego.
Reforma kodeksu karnego wprowadza także nowe rodzaje przestępstw, takie jak przyjęcie zlecenia na zabójstwo, uchylanie się od naprawienia szkody lub zadośćuczynienia, oraz przygotowanie do zabójstwa. Nowe przepisy znacznie zwiększają odpowiedzialność karną sprawców przestępstw przeciwko życiu, zdrowiu, wolności seksualnej i własności, w tym takich czynów jak spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, bójka i pobicie, rozbój, zgwałcenie dziecka oraz zgwałcenie ze szczególnym okrucieństwem. Nowelizacje dotyczą również konfiskaty pojazdu lub zapłaty jego równowartości w przypadku kierowania pojazdem w stanie nietrzeźwości.
W ramach nowelizacji Kodeksu karnego, większość przepisów miała wejść w życie od marca 2023 roku, ale przepisy dotyczące przepadku pojazdu mechanicznego miały wejść w życie po roku od ogłoszenia ustawy. Jednakże, z wprowadzonymi poprzez nowelę zmianami procedury cywilnej większość przepisów ma wejść w życie dopiero od 1 października 2023 r., z wyjątkiem przepisów dotyczących przepadku pojazdu, które wejdą w życie 14 marca 2024 r. Zmiany w Kodeksie karnym wykonawczym zostały przesunięte do 1 stycznia 2026 r. Wiceminister sprawiedliwości uzasadnił wprowadzenie poprawek, mówiąc że nie było zgodności między ustawami i wymagało to zmian i zgrania jednej noweli z drugą.
Kontakt w zakresie porady prawnej dotyczącej prawa karnego
Kancelaria Adwokacka B-Legal Toruń, adwokat rozwodowy Katarzyna Bórawska
Telefon: +48 607-576-294
E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
