Ograniczenie władzy rodzicielskiej jednego z rodziców w Polsce to proces skomplikowany i wymagający interwencji sądowej. Warto pamiętać, że celem ograniczenia władzy rodzicielskiej jest zazwyczaj ochrona najlepszego interesu dziecka w przypadku nieodpowiedniego zachowania rodzica. W jaki sposób można jednak w Polsce ograniczyć władzę rodzicielską dziecka i w jakim postepowaniu to następuje?
Władza rodzicielska w Polsce
Władzę rodzicielską w Polsce można przedstawić jako kompleksowy zestaw praw i obowiązków przysługujących rodzicom wobec ich dzieci. W polskim prawie kwestie te reguluje przede wszystkim ustawa Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Władza rodzicielska obejmuje zarówno prawa do podejmowania decyzji w kwestiach związanych z dziećmi, jak i obowiązki związane z ich wychowaniem i opieką. Jest ona powiązana z tym, że rodzice mają prawo do podejmowania ważnych decyzji związanych z wychowaniem i opieką nad dzieckiem, takie jak wybór szkoły, leczenie medyczne czy wyznawanie religii. Jest to związane także z tym, że rodzice mają obowiązek wychowania dziecka, zapewnienia mu moralnego i materialnego wsparcia, a także kształtowania jego wartości i postaw.
Jak wskazuje ustawa (KRO), dziecko pozostające pod władzą rodzicielską winno rodzicom posłuszeństwo, a w sprawach, w których może samodzielnie podejmować decyzje i składać oświadczenia woli, powinno wysłuchać opinii i zaleceń rodziców formułowanych dla jego dobra. §Władza rodzicielska powinna być zaś wykonywana tak, jak tego wymaga dobro dziecka i interes społeczny. Nadto, rodzice przed powzięciem decyzji w ważniejszych sprawach dotyczących osoby lub majątku dziecka powinni je wysłuchać, jeżeli rozwój umysłowy, stan zdrowia i stopień dojrzałości dziecka na to pozwala, oraz uwzględnić w miarę możliwości jego rozsądne życzenia.
Samą władzę rodzicielska należy jednak odróżnić od świadczeń alimentacyjnych płaconych na dziecko czy też od praw do kontaktów z dziećmi (np. po rozwodzie). W przypadku wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej obaj rodzice wspólnie podejmują ważne decyzje dotyczące dziecka. To rozwiązanie promuje współpracę między rodzicami, nawet w przypadku rozwodu lub separacji. W pewnych sytuacjach, np. gdy jeden z rodziców jest nieobecny lub niezdolny do wykonywania swoich obowiązków, sąd może przyznać wyłączne prawo do władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców.
Jak można ograniczyć władzę rodzicielską rodzica?
Zasadą jest, zgodnie z art. 97 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, że władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom. Jeżeli jednak wymaga tego dobro dziecka, sąd w wyroku ustalającym pochodzenie dziecka może orzec o zawieszeniu, ograniczeniu lub pozbawieniu władzy rodzicielskiej jednego lub obojga rodziców. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu, to wtedy sąd opiekuńczy może ze względu na dobro dziecka określić sposób jej wykonywania i utrzymywania kontaktów z dzieckiem.
Co do zasady Sąd pozostawia władzę rodzicielską obojgu rodzicom, jeżeli przedstawili zgodne z dobrem dziecka pisemne porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia.
W braku zaś takiego porozumienia sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. W tym wypadku zatem to Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia.
Konieczne może być zatem przy tym złożenie właściwego wniosku o ograniczenie władzy rodzicielskiej do odpowiedniego sądu, który rozpatrzy Twoja sprawę. Warto przy tym pamiętać, że nadrzędnym celem prawa rodzinnego w Polsce jest zawsze zapewnienie najlepszego interesu dziecka. W przypadku sporów między rodzicami lub innymi zainteresowanymi stronami, sąd podejmuje decyzje z myślą o dobru i bezpieczeństwie dziecka.
Kontakt w zakresie porady prawnej dotyczącej prawa rodzinnego i władzy rodzicielskiej
Kancelaria Adwokacka B-Legal Toruń, adwokat rozwodowy Katarzyna Bórawska
Telefon: +48 607-576-294
E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
