Obowiązek przyczyniania się do pokrywania kosztów utrzymania rodziny jest uregulowany w polskim prawie rodzinnym. Przepisy dotyczące tego obowiązku znajdują się w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. Obowiązek ten dotyczy nie tylko alimentów, ale również innych kwestii związanych z pokrywaniem kosztów utrzymania rodziny.
Obowiązek alimentacyjny
Jednym z obowiązków jest obowiązek alimentacyjny. Wynika on z więzi rodzinnych i polega na zapewnieniu środków materialnych niezbędnych do zaspokojenia podstawowych potrzeb członków rodziny, takich jak żywność, mieszkanie, opieka zdrowotna, edukacja itp.: Obowiązek alimentacyjny może dotyczyć różnych członków rodziny, takich jak małżonek, dzieci, rodzice czy wnuki. W zależności od okoliczności, obowiązek ten może być wzajemny, co oznacza, że obie strony, na przykład małżonkowie, są zobowiązani do wzajemnego przyczyniania się do utrzymania rodziny.
Wysokość alimentów jest ustalana na podstawie wielu czynników, takich jak potrzeby uprawnionego do alimentów, możliwości finansowe zobowiązanego, stan majątkowy stron, wiek i zdolności zarobkowe dzieci, koszty utrzymania, a także inne okoliczności mające wpływ na sytuację rodzinną. Sądy rozpatrujące sprawy alimentacyjne mają szerokie uprawnienia w ustalaniu wysokości alimentów.
Jeśli osoba uprawniona do alimentów nie otrzymuje należnych jej świadczeń, ma prawo do dochodzenia ich przed sądem. W sytuacji zmiany okoliczności mających wpływ na obowiązek alimentacyjny, np. zmiana sytuacji finansowej strony, sąd może zmienić ustalone wcześniej alimenty. W takiej sytuacji można wystąpić do sądu z wnioskiem o zmianę wysokości alimentów na podstawie zmienionych okoliczności.
Obowiązek przyczyniania się do pokrywania kosztów utrzymania rodziny
Także art. 91 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego konkretyzuje obowiązek wzajemnego wspierania się rodziców i dzieci, ale tylko w relacji między nimi i tylko w sferze wsparcia materialnego. Określa on obowiązek przyczyniania się do pokrywania kosztów utrzymania rodziny. Ten obowiązek dotyczy zarówno dzieci małoletnich, jak i pełnoletnich, a także niezależnie od tego czy rodzice pozostają nadal w związku małżeńskim.
Konieczną przesłanką warunkującą zastosowanie tego obowiązku jest jednak zamieszkiwanie dziecka u rodziców, przez co należy rozumieć także mieszkanie u jednego z nich. Jednakże wówczas omawiane obowiązki ograniczają się tylko do tego z rodziców, z którym dziecko zamieszkuje. Na obowiązek ten składają się dwa główne elementy:
- przyczynianie się do pokrywania kosztów utrzymania rodziny,
- pomoc rodzicom we wspólnym gospodarstwie.
Polega to na tym, że dziecko, które ma dochody z własnej pracy, powinno przyczyniać się do pokrywania kosztów utrzymania rodziny, jeżeli mieszka u rodziców. Należy przy tym mieć jednak na uwadze odpowiednie przepisy dotyczące możliwości zarobkowania i zatrudnienia przez osobę małoletnia – które wynikają przede wszystkim z Kodeksu cywilnego oraz Kodeksu pracy. Uregulowanie te dotyczy faktycznie osiąganych dochodów przez dziecko, nie zaś jego możliwości zarobkowych.
Ponadto, dziecko, które pozostaje na utrzymaniu rodziców i mieszka u nich, jest obowiązane pomagać im we wspólnym gospodarstwie. Gospodarstwo w tym przypadku rozumiane jest szeroko – nie tylko jako gospodarstwo domowe, ale także np. rolne, jeżeli rodzice takowe prowadzą. W tym wypadku pomocy ze strony dziecka rodzice mogą wymagać tylko o tyle, o ile jej rodzaj odpowiada fizycznym i duchowym siłom dziecka i jeżeli nie ucierpi na tym jego wychowanie i przygotowanie do pracy odpowiadającej jego uzdolnieniom. Nasilenie tej pomocy może być tylko takie, aby dziecko mogło przygotować się do przyszłej pracy - stosownie do swych uzdolnień - a więc, by rozmiar pomocy nie pozostawał w kolizji ze zdobywaniem odpowiednich kwalifikacji i przygotowywaniem się do wykonywania obranego kierunku działalności zawodowej oraz nie wpływał ujemnie na rozwój fizyczny i umysłowy.
Kontakt w zakresie porady prawnej dotyczącej prawa rodzinnego i obowiązku przyczyniania się do pokrywania kosztów utrzymania rodziny
Kancelaria Adwokacka B-Legal Toruń, adwokat rozwodowy Katarzyna Bórawska
Telefon: +48 607-576-294
E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
