Władza rodzicielska odnosi się do praw i obowiązków, które przysługują rodzicom w stosunku do ich dzieci. Jest to istotny aspekt życia rodzinnego, który reguluje wiele kwestii związanych z opieką, wychowaniem i dobrem dziecka. Jaki jest jednak zakres władzy rodzicielskiej i na czym polega jej prawidłowe wykonywanie?

Władza rodzicielska - zakres

Zasadą jest, że jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, to każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania. O istotnych sprawach dziecka rodzice jednakże rozstrzygają wspólnie; a w braku porozumienia między nimi rozstrzyga sąd opiekuńczy. Zakres istotnych spraw dziecka podzielić można na dwie grupy spraw: te, o których zaliczeniu decyduje ich ogólny charakter oraz sprawy istotne z uwagi na ich doniosłość tylko w danej konkretnej sprawie. Wskazane istotne sprawy tworzą z istoty rzeczy otwarty katalog, ponieważ nie sposób przewidzieć różnorodnych sytuacji życiowych dziecka. Do takich istotnych spraw mogą należeć m.in. kwestie dotyczące edukacji czy też leczenia dziecka.

Wskazując na zakres władzy rodzicielskiej, należy także podkreślić, iż rodzice są przedstawicielami ustawowymi dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską. Jeżeli dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską obojga rodziców, to każde z nich może działać samodzielnie jako przedstawiciel ustawowy dziecka. Sąd opiekuńczy i inne organy władzy publicznej są także obowiązane udzielać pomocy rodzicom, jeżeli jest ona potrzebna do należytego wykonywania władzy rodzicielskiej. Ustawa Kodeks rodzinny i opiekuńczy wskazuje jednakże określone wyjątki i sytuacje, kiedy żadne z rodziców nie może reprezentować dziecka i jest to:

• przy czynnościach prawnych między dziećmi pozostającymi pod ich władzą rodzicielską,
• przy czynnościach prawnych między dzieckiem a jednym z rodziców lub jego małżonkiem, chyba że czynność prawna polega na bezpłatnym przysporzeniu na rzecz dziecka albo że dotyczy należnych dziecku od drugiego z rodziców środków utrzymania i wychowania.

Wówczas dla dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską, którego żadne z rodziców nie może reprezentować, sąd opiekuńczy ustanawia kuratora reprezentującego dziecko. Kurator reprezentujący dziecko jest umocowany do dokonywania wszelkich czynności łączących się ze sprawą, również w zakresie zaskarżenia i wykonania orzeczenia. Kuratorem reprezentującym dziecko może być także ustanowiony adwokat lub radca prawny, który wykazuje szczególną znajomość spraw dotyczących dziecka, tego samego rodzaju lub rodzajowo odpowiadających sprawie, w której wymagana jest reprezentacja dziecka lub ukończył szkolenie dotyczące zasad reprezentacji dziecka, praw lub potrzeb dziecka.

Wykonywanie władzy rodzicielskiej

W przypadku gdy stopień skomplikowania sprawy tego nie wymaga, w szczególności gdy sąd opiekuńczy określi szczegółowo treść czynności, kuratorem reprezentującym dziecko może zostać ustanowiona również inna osoba posiadająca wyższe wykształcenie prawnicze i wykazująca znajomość potrzeb dziecka. W takim wypadku kurator reprezentujący dziecko w postępowaniu przed sądem lub innym organem państwowym udziela co do zasady na piśmie lub przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej temu z rodziców dziecka, które nie uczestniczy w postępowaniu, na jego wniosek, informacji niezbędnych do prawidłowego wykonywania władzy rodzicielskiej dotyczących przebiegu tego postępowania i podjętych w jego toku czynnościach.

Kurator może zwrócić się również do organów lub instytucji oraz stowarzyszeń i organizacji społecznych, do których należy dziecko lub które świadczą dziecku pomoc. Powinien on także zachować w tajemnicy informacje, o których dowiedział się w związku z wykonywaną funkcją. Jednak jeżeli rozwój umysłowy, stan zdrowia i stopień dojrzałości dziecka na to pozwalają kurator reprezentujący dziecko nawiązuje z dzieckiem kontakt i informuje je o podejmowanych czynnościach, przebiegu postępowania i sposobie jego zakończenia oraz konsekwencjach podjętych działań dla jego sytuacji prawnej, w sposób zrozumiały i dostosowany do stopnia jego rozwoju. Z tytułu wykonywanych działań kurator otrzymuje odpowiednie wynagrodzenie ustalone przez sąd lub odpowiedni organ.

Kontakt w zakresie porady prawnej dotyczącej prawa rodzinnego i władzy rodzicielskiej

Kancelaria Adwokacka B-Legal Toruń, adwokat rozwodowy Katarzyna Bórawska

Telefon: +48 607-576-294

E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.