Władza rodzicielska może także ulec odpowiedniemu zawieszeniu lub ograniczeniu. Według art. 106 KRO, jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd opiekuńczy może zmienić orzeczenie o władzy rodzicielskiej i sposobie jej wykonywania zawarte w wyroku orzekającym rozwód, separację bądź unieważnienie małżeństwa, albo ustalającym pochodzenie dziecka.
Ograniczenie władzy rodzicielskiej
Pierwsze z omawianych to ograniczenie władzy rodzicielskiej. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu, to sąd opiekuńczy może ze względu na dobro dziecka określić sposób jej wykonywania i utrzymywania kontaktów z dzieckiem. Sąd pozostawia zaś władzę rodzicielską obojgu rodzicom, jeżeli przedstawili zgodne z dobrem dziecka pisemne porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. W braku porozumienia sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia.
Ograniczenie opieki rodzicielskiej odnosi się do sytuacji, w której istnieją poważne i obiektywne przeszkody utrudniające lub wręcz uniemożliwiające prawidłowe wykonywanie praw rodzicielskich. Może to dotyczyć obojga rodziców lub jednego z nich. Ograniczenie praw rodzicielskich nie zawsze jednak musi być związane z winą jednego z rodziców. Może to ustąpić z urzędu albo na wniosek. Jeżeli władza rodzicielska została ograniczona, to można wnosić o jej przywrócenie, gdy nie ma już przesłanek do jej ograniczenia.
Dodatkowo w tym wypadku jeżeli dobro dziecka jest zagrożone, sąd opiekuńczy wyda odpowiednie zarządzenia. Sąd opiekuńczy może w szczególności zobowiązać rodziców do określonego postępowania, określić, jakie czynności nie mogą być przez rodziców dokonywane bez zezwolenia sądu, albo poddać rodziców innym ograniczeniom, jakim podlega opiekun, poddać wykonywanie władzy rodzicielskiej stałemu nadzorowi kuratora sądowego oraz inne wskazane w art. 109 KRO.
Zawieszenie i pozbawienie władzy rodzicielskiej
Nieco inną instytucją jest zawieszenie władzy rodzicielskiej. W razie przemijającej przeszkody w wykonywaniu władzy rodzicielskiej sąd opiekuńczy może orzec jej zawieszenie. Rodzicie mogą przebywać bowiem np. w zakładzie karnym, wyjechać na dłuższy czas za granicę albo odbywać trwałe leczenie szpitale. Zawieszenie takie będzie zaś uchylone, gdy jego przyczyna odpadnie. Zawieszenie władzy rodzicielskiej oznacza, że rodzic, którego prawa rodzicielskie zostały zawieszone, nie może wykonywać praw wynikających z tej władzy, pomimo że nadal jego prawa i obowiązki istnieją. Taki rodzic nie może zatem zarządzać majątkiem dziecka, sprawować nad nim pieczy albo reprezentować dziecka.
Ostatnim z omawianych jest pozbawienie władzy rodzicielskiej. Związane jest to z tym, że jeżeli władza rodzicielska nie może być wykonywana z powodu trwałej przeszkody albo jeżeli rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej lub w sposób rażący zaniedbują swe obowiązki względem dziecka, sąd opiekuńczy pozbawi rodziców władzy rodzicielskiej. Pozbawienie władzy rodzicielskiej może być orzeczone także w stosunku do jednego z rodziców. W razie zaś ustania przyczyny, która była podstawą pozbawienia władzy rodzicielskiej, sąd opiekuńczy może władzę rodzicielską przywrócić.
Wobec tego możliwe jest złożenie np. wniosku o pozbawienie władzy rodzicielskiej jednego z małżonków. W takim wniosku, jeżeli np. władza rodzicielska została już wcześniej ustalona w wyroku rozwodowym, wskazujemy miejsce i datę, oznaczamy odpowiedni sąd i wydział, wskazujemy strony (wnioskodawcę i uczestnika), tytuł pisma i wnosimy o zmianę wyroku rozwodowego (jego konkretnego punktu dotyczącego władzy) poprzez pozbawienie władzy rodzicielskiej jednego z małżonków, dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów, zasądzenie zwrotu kosztów postępowania, dodajemy oświadczenie o mediacji, piszemy uzasadnienie, wniosek podpisujemy, dodajemy załączniki i opłatę oraz odpisy wniosku.
Kontakt w zakresie porady prawnej dotyczącej prawa rodzinnego i władzy rodzicielskiej
Kancelaria Adwokacka B-Legal Toruń, adwokat rozwodowy Katarzyna Bórawska
Telefon: +48 607-576-294
E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
