Kradzież i przywłaszczenie to dwie różne kategorie przestępstw przeciwko mieniu, które występują w prawie karnym wielu krajów. Pomimo tego, że oba przestępstwa dotyczą nielegalnego przejęcia czyjegoś mienia, mają różne elementy i konsekwencje prawne. W artykule przedstawiamy główne różnice między kradzieżą a przywłaszczeniem. Pytanie brzmi – jakie są bowiem przesłanki popełnienia tych przestępstw i czym się od siebie różnią?

Kradzież

Kradzież jest jednym z przestępstw przeciwko mieniu, wskazanym w art. 278 Kodeksu karnego. Polega ono na tym, że osoba, która zabiera w celu przywłaszczenia cudzą rzecz ruchomą, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Ponadto, tej samej karze podlega, kto bez zgody osoby uprawnionej uzyskuje cudzy program komputerowy w celu osiągnięcia korzyści majątkowej.

Przedmiotem czynności wykonawczej jest cudza rzecz ruchoma i oznacza, że ma ona właściciela i jest nim inna osoba niż sprawca. Warto pamiętać, że kradzież rzeczy o wartości do 500 zł stanowi wykroczenie z art. 119 Kodeksu wykroczeń, a powyżej – przestępstwo. Działanie przy kradzieży polega na zaborze danej rzeczy w celu jej przywłaszczenia (odebrania). Zabór polega na wyjęciu rzeczy spod władztwa właściciela lub posiadacza i przejęciu we własne władztwo sprawcy (np. kradzież torebki z ręki, telewizora z czyjegoś domu itd.).

W wypadku zaś mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Jeżeli natomiast kradzież popełniono na szkodę osoby najbliższej (np. ojca, matki, żony), to ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego. Poza tym, Kodeks wskazuje także na rodzaje kradzieży takie jak kradzież szczególnie zuchwała (kto popełnia ten czyn podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8), kradzież rozbójnicza czy też kradzież z włamaniem. Kradzieżą szczególnie zuchwałą jest:

• kradzież, której sprawca swoim zachowaniem wykazuje postawę lekceważącą lub wyzywającą wobec posiadacza rzeczy lub innych osób lub używa przemocy innego rodzaju niż przemoc wobec osoby, w celu zawładnięcia mieniem,
• kradzież mienia ruchomego znajdującego się bezpośrednio na osobie lub w noszonym przez nią ubraniu albo przenoszonego lub przemieszczanego przez tę osobę w warunkach bezpośredniego kontaktu lub znajdującego się w przedmiotach przenoszonych lub przemieszczanych w takich warunkach.

Jeżeli kradzież szczególnie zuchwałą popełniono na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego. Kto zaś kradnie z włamaniem, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10. Jeżeli kradzież z włamaniem popełniono na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego. Natomiast kradzież rozbójniczą popełnia osoba, która celu utrzymania się w posiadaniu zabranej rzeczy, bezpośrednio po dokonaniu kradzieży, używa przemocy wobec osoby lub grozi natychmiastowym jej użyciem albo doprowadza człowieka do stanu nieprzytomności lub bezbronności. Taki sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

Przywłaszczenie

Przywłaszczenie także stanowi przestępstwo przeciwko mieniu i zostało wskazane w art. 284 Kodeksu karnego. Zgodnie z tymi regulacjami, osoba, która przywłaszcza sobie cudzą rzecz ruchomą lub prawo majątkowe, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Natomiast jeśli sprawca przywłaszczył sobie powierzoną mu rzecz ruchomą, to wtedy podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Tak samo jak przy kradzieży, przywłaszczenie rzeczy o wartości do 500 zł stanowi wykroczenie.

Czynność wykonawcza przy przywłaszczeniu polega na przywłaszczeniu rzeczy lub prawa, a zatem na postąpieniu z rzeczą tak jak właściciel. Od kradzieży przywłaszczenie różni się brakiem elementu zaboru. Rzecz przywłaszczana znajduje się już bowiem we władaniu sprawcy (np. jest mu powierzona na przechowanie). Przywłaszczenie jest przestępstwem powszechnym.

W wypadku mniejszej wagi lub przywłaszczenia rzeczy znalezionej, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Jeżeli zaś przywłaszczenie nastąpiło na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego. Reasumując, kradzież i przywłaszczenie to dwa różne przestępstwa przeciwko mieniu. Różnią się jednak elementem zaboru. Obie te czynności są nielegalne i podlegają surowym konsekwencjom w prawie karnym.

Kontakt w zakresie porady prawnej dotyczącej prawa karnego i kradzieży

Kancelaria Adwokacka B-Legal Toruń, adwokat rozwodowy Katarzyna Bórawska

Telefon: +48 607-576-294

E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.