W dzisiejszym artykule skupimy się na tematyce obowiązku alimentacyjnego, który także dotyczy stosunków między rodzicami i dziećmi, ale nie tylko. Obowiązek alimentacyjny może wynikać bowiem z pokrewieństwa, powinowactwa czy też małżeństwa. Alimenty bardzo często w dzisiejszych czasach są przedmiotem ,,batalii” sądowej pomiędzy byłymi małżonkami.

Obowiązek alimentacyjny

Zgodnie z podstawową regułą, obowiązek alimentacyjny to obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny), który to obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Wypełnianie tego obowiązku może polegać również na dostarczaniu uprawnionemu mieszkania, opieki lekarskiej i domowej. Jak wskazuje się w literaturze, pierwszymi ze wskazanych, czyli środkami wychowania są w szczególności wydatki na wykształcenie (szkoła, zajęcia pozalekcyjne), rozwój fizyczny, a także na zaspokajanie potrzeb kulturalnych czy na rozrywkę. Środki utrzymania i wychowania mogą mieć postać świadczenia pieniężnego, ale mogą być również dostarczane w naturze (np. zakup odzieży, wyżywienia, pomocy szkolnych).

Drugi ze wskazanych, czyli obowiązek alimentacyjny w zakresie wychowania może polegać natomiast na osobistych staraniach zobowiązanego, np. osobista opieka nad dzieckiem, przygotowywanie posiłków, dbanie o czystość, pielęgnacja w chorobie, pomoc w lekcjach, uczenie dziecka języka obcego itd. W związku z tym, realizacja obowiązku alimentacyjnego może przybrać formę nie tylko świadczeń osobistych w postaci sprawowania opieki, ale może mieć również wymiar finansowy.

Wynikające ze stosunku alimentacji uprawnienia i obowiązki mają charakter ściśle osobisty i są one niezbywalne i niedziedziczne. Jeśli chodzi zaś o kolejność, w jakiej można dochodzić alimentów od określonych osób, to w tym zakresie należy wskazać na art. 129 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zgodnie z którym obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych przed wstępnymi, a wstępnych przed rodzeństwem. Natomiast jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych - obciąża bliższych stopniem przed dalszymi. Należy także pamiętać, iż krewnych w tym samym stopniu obciąża obowiązek alimentacyjny w częściach odpowiadających ich możliwościom zarobkowym i majątkowym.

Kolejność alimentów

W związku z powyższym, w pierwszej kolejności alimenty obciążają zatem zstępnych przez wstępnymi tzn. dzieci, wnuki względem rodziców i dziadków, a dopiero potem rodziców, dziadków względem ich dzieci lub wnuków. Dopiero w przypadku braku wstępnych i zstępnych w linii prostej obowiązek alimentacyjny obciąża krewnych w linii bocznej, czyli rodzeństwo. Po drugie obowiązek alimentacyjny obciąża bliższych krewnych przed dalszymi. Oznacza to, że najpierw można domagać się alimentów od rodziców, a dopiero potem od dziadków, czy rodzeństwa.

Co ważne, obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w dalszej kolejności powstaje dopiero wtedy, gdy nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności albo gdy osoba ta nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi lub gdy uzyskanie od niej na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami.

Niemożność zadośćuczynienia obowiązkowi alimentacyjnemu oznacza zaś stan, w którym zobowiązany nie ma możliwości zarobkowych lub majątkowych pozwalających na przyczynianie się do utrzymania uprawnionego. Po drugie, pod pojęciem nadmiernych trudności w uzyskaniu świadczeń alimentacyjnych należy zaś rozumieć sytuacje, w których np. nie jest znane miejsce pobytu zobowiązanego, zobowiązany przebywa za granicą albo ukrywa majątek lub dochody w ten sposób, że wyłącza to realną perspektywę wyegzekwowania od niego świadczeń alimentacyjnych.

Kontakt w zakresie porady prawnej dotyczącej prawa rodzinnego i alimentów

Kancelaria Adwokacka B-Legal Toruń, adwokat rozwodowy Katarzyna Bórawska

Telefon: +48 607-576-294

E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.