Mobbing stanowi systematyczne, uporczywe zachowania lub działania ukierunkowane na osobę lub grupę osób w miejscu pracy, które prowadzą do ich wyizolowania z grupy pracowników, stresu, cierpienia psychicznego, a także mogą mieć negatywny wpływ na zdrowie psychiczne. Mobbing objawia się różnymi formami, takimi jak zniewagi, zastraszanie, wykluczenie społeczne, izolacja, publiczne upokarzanie lub manipulacje informacjami. Jest to problem społeczny i psychologiczny, który może prowadzić do poważnych konsekwencji dla zdrowia i dobrostanu ofiar. Czy stanowi on jednak przestępstwo?

Mobbing – czym jest?

Według definicji zawartej w art. 94(3) § 2 Kodeksu pracy, mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.

Mobbing obejmuje różnorodne zachowania, które są ukierunkowane na upokorzenie, zastraszenie lub izolację innej osoby. Mogą to być obelgi, zniewagi, zabieranie odpowiedzialności, przyznawanie nierealistycznych zadań, inwigilacja, pomówienia oraz szereg innych. Mobbing może mieć poważne konsekwencje zarówno dla ofiary, jak i dla organizacji. Dla ofiary może to prowadzić do problemów zdrowotnych, takich jak stres, depresja, bezsenność, a nawet myśli samobójcze. Wpływa także negatywnie na jej wydajność w pracy i satysfakcję z zawodu. Dla organizacji może to oznaczać spadek wydajności, obniżenie morale pracowników, wzrost absencji oraz koszty związane z rozwiązywaniem konfliktów. Zapobieganie mobbingowi jest kluczowe dla stworzenia zdrowego i przyjaznego środowiska pracy i należy to do obowiązków pracodawcy.

Czy mobbing to przestępstwo?

W polskim prawie karnym nie ma jednego przepisu, który bezpośrednio określa mobbing jako przestępstwo. Jednakże, zachowania związane z mobbingiem mogą być kwalifikowane jako przestępstwa lub wykroczenia w zależności od okoliczności. Dla przykładu, jeśli mobbing prowadzi do fizycznego znęcania się nad ofiarą, to może stanowić naruszenie nietykalności cielesnej, co jest przestępstwem zgodnie z polskim prawem karnym.

Natomiast zdobywanie i rozpowszechnianie prywatnych informacji lub danych osobowych ofiary, w tym także nieprawdziwych informacji, może być uznane za naruszenie jej prywatności, a także np. warto rozważyć przestępstwa takie jak zniesławienie czy też zniewaga. Nadto, współczesny mobbing często obejmuje również działania online. W Polsce, działania takie mogą być ścigane na podstawie przepisów dotyczących cyberprzemocy i naruszania dóbr osobistych.

Reasumując, mimo że mobbing nie jest bezpośrednio określony jako przestępstwo w polskim prawie karnym, to wiele zachowań związanych z mobbingiem może stanowić podstawę do wszczęcia postępowania karnego, jeśli spełnione zostaną odpowiednie kryteria przestępstwa lub wykroczenia. Ponadto, istnieją również przepisy dotyczące ochrony pracowników przed mobbingiem w miejscu pracy, które pozwalają ofierze mobbingu na dochodzenie roszczeń takich jak odszkodowanie czy też zadośćuczynienie.

Warto także wskazać na art. 218 § 1a Kodeksu karnego, według którego kto wykonując czynności w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych złośliwie lub uporczywie narusza prawa pracownika podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat 2. Przestępstwo zostało wprowadzone do kodeksu karnego w celu zapewnienia ochrony praw osób pracujących na etat. Te prawa obejmują nie tylko te, które są typowe dla pracowników, takie jak prawo do wynagrodzenia lub urlopu, ale także ogólny charakter praw pracowniczych, takich jak prawo pracownika do szacunku ze strony pracodawcy oraz osób działających w jego imieniu, a także prawo pracownika do zachowania swojej godności. Przestępstwo takie może być popełniane nie tylko przez osoby na najwyższych stanowiskach w hierarchii zakładu pracy, ale także przez inne osoby, które działają w imieniu pracodawcy.

W praktyce, osoby doświadczające mobbingu mogą skorzystać z roszczeń wynikających z prawa cywilnego (w tym art. 23 i 24 Kodeksu cywilnego), prawa pracy, a także wystąpić do odpowiednich organów ścigania w przypadku przestępstw. Ważne jest, aby ofiary mobbingu i osoby świadome takich sytuacji konsultowały się z prawnikiem, psychologiem lub specjalistą ds. pracy, aby uzyskać wsparcie i informacje na temat swoich praw i możliwości prawnych.

Kontakt w zakresie porady prawnej dotyczącej prawa karnego i mobbingu

Kancelaria Adwokacka B-Legal Toruń, adwokat rozwodowy Katarzyna Bórawska

Telefon: +48 607-576-294

E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.