Popełnienie czynu zabronionego w Polsce wiąże się z odpowiedzialnością karną z tego tytułu. Wówczas za popełnienie np. różnego rodzaju przestępstw ich sprawca naraża się na różnego rodzaju kary, w tym także na karę grzywny. W tym artykule odpowiemy sobie na pytania dotyczące tego, jakie kary istnieją w polskim prawie karnym, na czym polega grzywna, w jakiej wysokości może być wymierzona, od czego zależy jej wysokość oraz za jakiego rodzaju czyny jest ona wymierzana.
Katalog kar w Kodeksie karnym
Odpowiedzialność karna za czyny zabronione w Polsce często wiąże się z koniecznością nałożenia na sprawcę danego czynu odpowiedniej kary. Katalog środków karnych został określony w art. 32 Kodeksu karnego i obejmuje on kary takie jak:
- grzywna,
- ograniczenie wolności,
- pozbawienie wolności,
- 25 lat pozbawienia wolności,
- dożywotnie pozbawienie wolności.
Na czym polega kara grzywny w Polsce?
Najważniejszą na gruncie niniejszego opracowania jest pierwsza z wymienionych kar, czyli grzywna. Podstawową zasadą jest, że kara grzywny jest jedną z kar przewidzianych w polskim prawie karnym. Jest to kara pieniężna, która nakładana jest na osoby, które dopuściły się danego czynu zabronionego. Podstawową zasadą jest w tym przypadku, iż grzywnę wymierza się w stawkach dziennych, określając liczbę stawek oraz wysokość jednej stawki. Wówczas jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, najniższa liczba stawek wynosi 10, zaś najwyższa wynosi 540.
Ustalając stawkę dzienną, sąd bierze pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe. Ustaleń tych należy dokonywać w odniesieniu do czasu orzekania przez sąd w pierwszej instancji, a nie do czasu popełnienia przestępstwa, gdyż biorąc pod uwagę długotrwałość postępowania karnego, należy uwzględnić, że sytuacja majątkowa i rodzinna sprawcy oraz możliwość uzyskania zatrudnienia na rynku pracy mogą ulec zasadniczej zmianie. Wtedy stawka dzienna nie może być niższa od 10 złotych, ani też przekraczać 2000 złotych.
Kara grzywny może zostać także nadzwyczajnie obostrzona. Kara nadzwyczajnie obostrzona nie może wówczas przekroczyć 810 stawek dziennych grzywny. Ponadto, warto pamiętać, że sąd może także wymierzyć grzywnę także obok kary pozbawienia wolności, jeżeli sprawca dopuścił się czynu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub gdy korzyść majątkową osiągnął.
W niektórych przypadkach możliwe jest także orzeczenie grzywny (albo kary ograniczenia wolności) zamiast kary pozbawienia wolności. Jeżeli bowiem przestępstwo jest zagrożone tylko karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 8 lat, a wymierzona za nie kara pozbawienia wolności nie byłaby surowsza od roku, sąd może zamiast tej kary orzec karę ograniczenia wolności nie niższą od 3 miesięcy albo grzywnę nie niższą od 100 stawek dziennych, jeżeli równocześnie orzeka środek karny, środek kompensacyjny lub przepadek.
Kara grzywny polega zatem na nakładaniu na sprawcę określonej kwoty pieniężnej, która stanowi rekompensatę za popełnione przez niego przewinienie. Kara grzywny może służyć jako środek odstraszający od popełniania przestępstw. Wiadomo, że wysokość kary ma wpływ na jej skuteczność, dlatego też sądy często nakładają wysokie grzywny, aby zniechęcić potencjalnych przestępców do popełniania przestępstw. Nadto, kara grzywny może służyć jako narzędzie edukacji i uświadamiania, że przestępstwa mają swoje konsekwencje. Nakładając grzywnę, sąd może uświadomić sprawcy, że jego czyny mają poważne skutki finansowe.
Kara grzywny pełni także szereg różnego rodzaju funkcji – w tym także funkcję prewencyjną, represyjną oraz wiele innych. Jest ona nakładana w polskim Kodeksie karnym za wiele różnych przestępstw – może być to np. skutek popełnienia przestępstwa kradzieży albo oszustwa oraz wielu innych.
Kontakt w zakresie porady prawnej dotyczącej prawa karnego i kary grzywny
Kancelaria Adwokacka B-Legal Toruń, adwokat rozwodowy Katarzyna Bórawska
Telefon: +48 607-576-294
E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
