Nowelizacje prawa rodzinnego w Polsce stanowią istotny element procesu legislacyjnego, który ma na celu dostosowywanie przepisów do zmieniających się potrzeb społeczeństwa, zmian w wartościach kulturowych oraz różnego rodzaju zaistniałych sytuacjach. W artykule przyjrzymy się przyczynom oraz skutkom nowelizacji prawa rodzinnego w Polsce, a także ostatnim zmianom wynikającym z tzw. ,,ustawy Kamilka”.
Tzw. ustawa ,,Kamilka”
W zakresie omawianych nowelizacji chodzi o akt legislacyjny, zwany potocznie ustawą Kamilka. Oficjalnie odpowiedzialny pod względem formalnym za ten akt był Marcin Romanowski, wiceminister w Ministerstwie Sprawiedliwości. Czymś, co przyspieszyło pracę nad tym dokumentem, była tragiczna śmierć kilkuletniego chłopca. Niestety, zmarł na początku maja bieżącego roku, a sprawcami byli jego "bliscy". Ośmioletni Kamil z Częstochowy zmarł zakatowany przez swojego ojca. To, co wywołało oburzenie, to fakt, że dramat dziecka trwał przez wiele miesięcy. Pojawiały się pytania: dlaczego nikt nie przerwał tej sytuacji, a także gdzie byli dorośli i instytucje, które mieli opiekować się dzieckiem?
Nowelizacja prawa rodzinnego w Polsce 2023
Wspomniana nowelizacja dotyczy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, a Sejm przyjął ustawę w tym zakresie w dniu 28 lipca 2023 roku prawie jednogłośnie. Projekt ustawy został przegłosowany także przez Senat, a na początku sierpnia 2023 roku ustawę podpisał Prezydent Andrzej Duda. Przy sporządzaniu projektu wsparcia mieli udzielać eksperci z UNICEF (tj. Fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz Dzieci, który został utworzony przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych 11 grudnia 1946 roku i jest organizacją humanitarną i rozwojową działającą na rzecz dzieci).
Zmiany wprowadzone za pomocą ustawy Kamilka obejmują, między innymi, wprowadzenie procedury zwanej Serious Case Reviews. To zobowiązanie do analizy najbardziej poważnych przypadków przemocy wobec najmłodszych. Równie istotne jest również wprowadzenie "Standardów Ochrony Małoletnich" w różnych instytucjach, takich jak szkoły, szpitale i obiekty turystyczne. Dodatkowo, przepisy wprowadzają zmiany dotyczące instytucji reprezentujących dzieci.
Nowe przepisy mają na celu zapewnienie systemowej ochrony najmłodszych przed krzywdzeniem, w tym regulacje dotyczące sytuacji, w których dzieci ponoszą śmierć lub ciężkie uszkodzenia ciała z ręki swoich rodziców lub opiekunów. Będzie to obejmować także badanie, dlaczego nie podjęto żadnych działań w celu ochrony dziecka przed szkodą, oraz opracowanie środków zapobiegawczych, aby takie zdarzenia nie miały miejsca. Wspieraniem najmłodszych ofiar przemocy zajmuje się Sieć Pomocy Pokrzywdzonym, która działa w ramach Funduszu Sprawiedliwości.
Ponadto, zgodnie z ustawą, Minister Sprawiedliwości będzie miał możliwość utworzenia Zespołu ds. Ochrony Małoletnich. Zespół ten będzie składał się z przedstawicieli różnych instytucji, takich jak Krajowa Rada Kuratorów, środowiska naukowe, organizacje pozarządowe, kościoły i związki wyznaniowe. Dokładne zasady jego działania zostaną określone w przepisach wykonawczych (rozporządzeniu).
W ramach wspólnych działań przewiduje się także ogólnopolską kampanię informacyjną mającą na celu zwalczanie przemocy wobec dzieci, która rozpocznie się we wrześniu. W ramach tej kampanii będą publikowane materiały informacyjne oraz tworzone będą spoty. Planuje się również organizację debat ekspertów oraz konferencji, które mają na celu zwiększenie świadomości na temat różnych form przemocy stosowanych wobec najmłodszych.
Warto także wskazać, że poprzez nowelizacje prawa rodzinnego państwo dąży do zwiększenia ochrony praw i interesów dzieci, zarówno w przypadku rozwodów, separacji, jak i w trakcie trwających konfliktów rodzicielskich. Omawiane nowelizacje prawa rodzinnego w Polsce wynikają z różnych czynników, takich jak zmieniające się normy społeczne, decyzje międzynarodowe zobowiązania, konieczność ochrony praw dzieci oraz różnego rodzaju wydarzenia, które mają miejsce w kraju. Tak też miało to miejsce w przypadku nowelizacji w ramach tzw. ,,ustawy Kamilka”. Skutkiem zmian bardzo często jest dostosowanie przepisów do bieżących potrzeb społeczeństwa i zwiększenie ochrony praw wszystkich zainteresowanych stron, zwłaszcza dzieci i osób biorących udział w sprawach rodzinnym.
Kontakt w zakresie porady prawnej dotyczącej prawa rodzinnego
Kancelaria Adwokacka B-Legal Toruń, adwokat rozwodowy Katarzyna Bórawska
Telefon: +48 607-576-294
E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
