Groźba w polskim prawie karnym może być karalna w określonych sytuacjach. Wszystko zależy od kontekstu i okoliczności, w jakich groźba jest skierowana. Aby dana groźba była jednak karalna, musi ona spełniać odpowiednie przesłanki wskazane w Kodeksie karnym. Kiedy zatem groźba jest karalna i możemy ponieść za nią odpowiedzialność?
Groźby karalne w Polsce
Na początku należy wskazać, że nie wszystkie groźby będą karalne, bowiem nie wszystkie spełniają odpowiednie przesłanki wskazane w ustawie. Przedmiotem ochrony jest tu wolność człowieka rozumiana jako wolność od strachu, obawy przed popełnieniem przestępstwa na szkodę zagrożonego lub jego najbliższych. Treścią groźby karalnej jest zapowiedź popełnienia przestępstwa, a zatem zbrodni lub występku (ale nie wykroczenia) na szkodę zagrożonego lub osoby dla niego najbliższej. Forma groźby nie ma znaczenia. Groźba może być wyraźna lub dorozumiana. Jest to przestępstwo powszechne, skutkowe.
Czym innym jest zaś np. groźba bezprawna, wskazana w art. 115 § 12 Kodeksu karnego – bowiem groźbą bezprawną jest zarówno groźba, o której mowa w art. 190, jak i groźba spowodowania postępowania karnego lub innego postępowania, w którym może zostać nałożona administracyjna kara pieniężna, jak również rozgłoszenia wiadomości uwłaczającej czci zagrożonego lub jego osoby najbliższej; nie stanowi groźby zapowiedź spowodowania postępowania karnego lub innego postępowania, w którym może zostać nałożona administracyjna kara pieniężna, jeżeli ma ona jedynie na celu ochronę prawa naruszonego przestępstwem lub zachowaniem zagrożonym administracyjną karą pieniężną.
Odpowiedzialność karna za groźby
Zgodnie z art. 190 § 1 Kodeksu karnego, osoba, która grozi innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub na szkodę osoby dla niej najbliższej, jeżeli groźba wzbudza w osobie, do której została skierowana lub której dotyczy, uzasadnioną obawę, że będzie spełniona, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Ściganie następuje jednak na wniosek pokrzywdzonego – organy ściganie nie podejmą zatem ścigania tego przestępstwa z urzędu.
Groźba, aby była karalna musi spełniać zatem odpowiednie przesłanki:
- Sprawca musi grozić innej osobie popełnieniem przestępstwa (np. pobiciem albo innym czynem zabronionym)
- Groźba przestępstwa musi być skierowana na szkodę tej osoby lub osoby dla niej najbliższej (osobą najbliższą jest małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo, powinowaty w tej samej linii lub stopniu, osoba pozostająca w stosunku przysposobienia oraz jej małżonek, a także osoba pozostająca we wspólnym pożyciu).
- Groźba musi wywołać w osobie, do której jest skierowana lub której dotyczy uzasadnioną obawę, że będzie spełniona.
W niektórych przypadkach istotne jest ustalenie, czy osoba składająca groźbę rzeczywiście miała zamiar jej zrealizowania. Intencja popełnienia przestępstwa jest kluczowa w ocenie, czy groźba jest karalna. Przy ocenie Sąd będzie brał pod uwagę okoliczności, w jakich doszło do groźby, oraz związane z nią okoliczności obciążające lub łagodzące w trakcie rozważania kary. Przykłady sytuacji, które mogą być uznane za przestępstwo groźby karalnej, to m.in. groźby zabójstwa, uszkodzenia ciała, uprowadzenia lub pozbawienia wolności drugiej osoby.
Warto zauważyć, że prawo karne jest złożonym obszarem prawa, a ocena konkretnego przypadku groźby będzie zależała od wielu czynników. Ostateczna ocena przestępstwa groźby karalnej należy do organów ścigania i sądu. Jeśli jesteś w sytuacji, gdzie jesteś ofiarą groźby lub masz wątpliwości co do swojej odpowiedzialności za groźby, zawsze warto skonsultować się z prawnikiem, który może doradzić i pomóc w zrozumieniu przepisów prawnych oraz możliwych konsekwencji.
Kontakt w zakresie porady prawnej dotyczącej prawa karnego i gróźb karalnych
Kancelaria Adwokacka B-Legal Toruń, adwokat rozwodowy Katarzyna Bórawska
Telefon: +48 607-576-294
E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
