Pozbawienie małżonka władzy rodzicielskiej nad dzieckiem to poważna kwestia prawna, która wymaga spełnienia określonych warunków i postępowania zgodnie z obowiązującym prawem. Odpowiednie przesłanki w tym zakresie wskazuje Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Kiedy zatem mogę pozbawić małżonka władzy rodzicielskiej nad dzieckiem i jak to zrobić?

Pozbawienie władzy rodzicielskiej

Zasadą jest, że władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom. Jeśli jednak wymaga tego dobro dziecka, sąd w wyroku ustalającym pochodzenie dziecka może orzec o zawieszeniu, ograniczeniu lub pozbawieniu władzy rodzicielskiej jednego lub obojga rodziców. Zgodnie zaś z art. 111 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jeżeli władza rodzicielska nie może być wykonywana z powodu trwałej przeszkody albo jeżeli rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej lub w sposób rażący zaniedbują swe obowiązki względem dziecka, to wówczas sąd opiekuńczy pozbawi rodziców władzy rodzicielskiej. Pozbawienie władzy rodzicielskiej może być orzeczone także w stosunku do jednego z rodziców.

Dodatkowo, sąd może pozbawić rodziców władzy rodzicielskiej, jeżeli mimo udzielonej pomocy nie ustały przyczyny zastosowania art. 109 § 2 pkt 5 (tj. zarządzenie umieszczenia małoletniego w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka albo w instytucjonalnej pieczy zastępczej), a w szczególności gdy rodzice trwale nie interesują się dzieckiem. W razie zaś ustania przyczyny, która była podstawą pozbawienia władzy rodzicielskiej, sąd opiekuńczy może władzę rodzicielską przywrócić.

Podkreślenia wymaga, że głównym celem działania sądów i organów opieki społecznej jest zawsze dobro dziecka. Pozbawienie władzy rodzicielskiej małżonka może być rozważane, jeśli istnieje uzasadnione zagrożenie dla bezpieczeństwa lub dobra dziecka. Zagrożenia te mogą obejmować fizyczne, emocjonalne lub psychiczne znęcanie się nad dzieckiem, zaniedbanie, nadużycie alkoholu lub narkotyków lub inne zachowania szkodliwe dla dziecka.

Nadto, jeśli np. jeśli jeden z małżonków nie zapewnia odpowiedniej opieki, wyżywienia, edukacji, czy też opieki medycznej dla dziecka, może to stanowić podstawę do pozbawienia go władzy rodzicielskiej. Czasami organy opieki społecznej lub inne instytucje otrzymują zgłoszenia od innych osób lub opiekunów prawnie ustalających zaniedbanie lub nadużycie wobec dziecka. Takie sytuacje mogą wywołać proces sądowy w celu pozbawienia władzy rodzicielskiej małżonka.

Kiedy i jak pozbawić władzy rodzicielskiej rodzica?

W wielu przypadkach pozbawienie władzy rodzicielskiej małżonka może być rozważane podczas procesu rozwodowego. W takich sytuacjach decyzje dotyczące władzy rodzicielskiej zazwyczaj są podejmowane przez sąd, który bierze pod uwagę najlepsze interesy dziecka. W pozwie rozwodowym oprócz wniosku o rozwiązania małżeństwa przez sąd możemy bowiem także wnieść np. o pozbawienie władzy rodzicielskiej nad dzieckiem naszego (wkrótce byłego) małżonka. Zgodnie bowiem z art. 112 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, pozbawienie władzy rodzicielskiej lub jej zawieszenie może być orzeczone także w wyroku orzekającym rozwód, separację albo unieważnienie małżeństwa.

Odrębną kategorią spraw są sytuacje, kiedy to pozbawienie władzy rodzicielskiej jest jedynym przedmiotem postępowania sądowego. Nie jest to zatem połączone np. ze sprawą rozwodową. W takim wypadku konieczne jest złożenie wniosku o pozbawienie władzy rodzicielskiej rodzica. Wniosek taki kieruje się do właściwego sądu rejonowego, wskazuje strony (uczestnika i wnioskodawcę), odpowiednio uzasadnia oraz opłaca (100 zł).

Ostateczna decyzja dotycząca pozbawienia władzy rodzicielskiej zawsze musi uwzględniać jednak najlepsze interesy dziecka. Sąd bierze pod uwagę wiele czynników, takich jak zdrowie, edukacja, bezpieczeństwo i dobro dziecka, zanim podejmie decyzję o pozbawieniu władzy rodzicielskiej.

Reasumując, pozbawienie władzy rodzicielskiej jest procesem skomplikowanym i trudnym, który zawsze powinien uwzględniać dobro dziecka. Warto zwrócić się do prawnika specjalizującego się w prawie rodzinnym w celu uzyskania pomocy i dokładnych informacji dotyczących procedur i wymagań prawnych w danym wypadku.

Kontakt w zakresie porady prawnej dotyczącej prawa rodzinnego i władzy rodzicielskiej

Kancelaria Adwokacka B-Legal Toruń, adwokat rozwodowy Katarzyna Bórawska

Telefon: +48 607-576-294

E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.