Postępowanie w sprawie separacji w Polsce jest regulowane przez przepisy prawa rodzinnego. Separacja jest instytucją prawna, która umożliwia małżonkom swego rodzaju rozdzielenie się, przy czym nie dochodzi jeszcze do rozwodu. Dla kogo jest jednak instytucja separacji? W jaki sposób można ją ustanowić?
Separacja – co to jest? Dla kogo?
Separacja to formalne oddzielenie się małżonków, które jednak nie jest jednoznaczne z rozwodem. Para pozostaje prawnie małżonkami (z pewnymi skutkami charakterystycznymi dla separacji), ale często wówczas żyje osobno. Jeśli chodzi o przesłanki separacji, to jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd orzekł separację. W tym przypadku rozkład pożycia nie musi być zatem trwały, jak w przypadku rozwodu. Jednakże mimo zupełnego rozkładu pożycia orzeczenie separacji nie jest dopuszczalne, jeżeli wskutek niej miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie separacji byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Jeżeli małżonkowie nie mają zaś wspólnych małoletnich dzieci, sąd może orzec separację na podstawie zgodnego żądania małżonków.
Separacja może być rozwiązaniem dla par, które chcą czasowo oddzielić się, z myślą o późniejszym podjęciu decyzji dotyczącej przyszłości ich związku. Może być także dla tych, którzy nie chcą rozwodu - osoby, które nie są pewne, czy chcą rozstać się na stałe, ale potrzebują przestrzeni, mogą wybrać separację jako alternatywę dla rozwodu. Separacja może być rozwiązaniem również dla tych, którzy chcą uregulować kwestie majątkowe. Separacja pozwala bowiem uregulować kwestie majątkowe i finansowe, bez konieczności kończenia związku małżeńskiego.
Co istotne, orzeczenie separacji powoduje powstanie między małżonkami rozdzielności majątkowej. Z chwilą zniesienia separacji powstaje między małżonkami ustawowy ustrój majątkowy. Na zgodny wniosek małżonków sąd orzeka o utrzymaniu między małżonkami rozdzielności majątkowej.
Trzeba przy tym pamiętać, iż orzeczenie separacji ma skutki takie jak rozwiązanie małżeństwa przez rozwód, chyba że ustawa stanowi inaczej. Małżonek pozostający w separacji nie może jednak zawrzeć nowego małżeństwa. Jeżeli wymagają tego względy słuszności, małżonkowie pozostający w separacji obowiązani są zaś do wzajemnej pomocy.
Jak ustanowić separację?
Zasadą jest, że każdy z małżonków może wystąpić z pozwem o separację. W sprawach o separację na zgodny wniosek małżonków, a także w sprawach o zniesienie separacji właściwe rzeczowo są sądy okręgowe. W sprawach tych miejscowo właściwym jest sąd, w którego okręgu małżonkowie mają wspólne zamieszkanie, a w braku takiej podstawy - sąd miejsca ich wspólnego pobytu. Wpis sądowy wynosi 600 złotych. Sąd rozpatruje sprawę na rozprawie.
Małżonkowie mogą także wystąpić do sądu ze zgodnym żądaniem separacji. Wniosek taki może również podpisać jeden małżonek a drugi wyrazić na niego zgodę. Sąd w takim przypadku rozpatruje sprawę w trybie nieprocesowym i wydaje nie wyrok, a postanowienie.
Sąd podejmuje decyzję o separacji, jeżeli uzna, że istnieją wystarczające podstawy prawne i faktyczne. Orzeczenie o separacji nie przerywa związku małżeńskiego, ale formalnie oddziela małżonków. W trakcie trwania separacji małżonkowie mają możliwość wystąpienia o rozwód, jeśli nadal nie chcą powrócić do wspólnego pożycia.
Warto pamiętać, że jeżeli jeden z małżonków żąda orzeczenia separacji, a drugi orzeczenia rozwodu i żądanie to jest uzasadnione, sąd orzeka rozwód. Jeżeli jednak orzeczenie rozwodu nie jest dopuszczalne, a żądanie orzeczenia separacji jest uzasadnione, sąd orzeka separację. Dodatkowo, orzekając separację na podstawie zgodnego żądania małżonków, sąd nie orzeka o winie rozkładu pożycia. W tym wypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy.
Na koniec warto wspomnieć, że na zgodne żądanie małżonków sąd orzeka o zniesieniu separacji. Z chwilą zniesienia separacji ustają zaś jej skutki. Znosząc separację, sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem małżonków. Nie zawsze zatem separacja musi prowadzić do rozwodu. Podsumowując, separacja w Polsce jest procesem regulowanym przez prawo, a skutki prawne mają istotny wpływ na życie obu stron. Przed rozpoczęciem procedury ważne jest skonsultowanie się z prawnikiem, aby zrozumieć konsekwencje separacji oraz rozważenie alternatywnych metod rozwiązania problemów rodzinnych.
Kontakt w zakresie porady prawnej dotyczącej prawa rodzinnego i separacji
Kancelaria Adwokacka B-Legal Toruń, adwokat rozwodowy Katarzyna Bórawska
Telefon: +48 607-576-294
E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
