Sąd dysponuje różnymi narzędziami i procedurami mającymi na celu ochronę dobra dziecka w sytuacjach, gdy jego bezpieczeństwo lub dobrostan są zagrożone. Dobro dziecka jest bowiem jednym z kluczowych elementów na gruncie prawa rodzinnego i jego ochrona powinna stanowić priorytet dla wielu podmiotów. Co jednak konkretnie może zrobić sąd w razie zagrożenia dobra dziecka?

Zagrożenie dobra dziecka

Na wstępie warto pamiętać, że sąd może w toku postępowania podjąć działania, aby ocenić sytuację dziecka, gdy podejrzewa się, że jego dobro jest zagrożone. Sąd może zlecić badanie środowiska rodzinnego, konsultacje z ekspertami, np. psychologami czy pracownikami socjalnymi, w celu oceny warunków życia dziecka.  Sąd może także podjąć tymczasowe decyzje mające na celu zapewnienie natychmiastowej ochrony dziecka, np. ograniczenie kontaktów z osobami mogącymi stanowić zagrożenie.

W skrajnych przypadkach, gdy sytuacja dziecka jest bardzo trudna lub zagrożona, sąd może podjąć decyzję o ograniczeniu lub całkowitym odebraniu władzy rodzicielskiej. Podstawową zasadą wynikającą z art. 109 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego jest zaś to, ze jeżeli dobro dziecka jest zagrożone, to wtedy sąd opiekuńczy wyda odpowiednie zarządzenia.

Uprawnienia sądu

Jeśli chodzi zaś o poszczególne uprawnienia sądu, to sąd opiekuńczy może w szczególności:

• zobowiązać rodziców oraz małoletniego do określonego postępowania, w szczególności do pracy z asystentem rodziny, realizowania innych form pracy z rodziną, skierować małoletniego do placówki wsparcia dziennego, określonych w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej lub skierować rodziców do placówki albo specjalisty zajmujących się terapią rodzinną, poradnictwem lub świadczących rodzinie inną
• stosowną pomoc z jednoczesnym wskazaniem sposobu kontroli wykonania wydanych zarządzeń;
• określić, jakie czynności nie mogą być przez rodziców dokonywane bez zezwolenia sądu, albo poddać rodziców innym ograniczeniom, jakim podlega opiekun;
• poddać wykonywanie władzy rodzicielskiej stałemu nadzorowi kuratora sądowego;
• skierować małoletniego do organizacji lub instytucji powołanej do przygotowania zawodowego albo do innej placówki sprawującej częściową pieczę nad dziećmi;
• zarządzić umieszczenie małoletniego w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka albo w instytucjonalnej pieczy zastępczej albo powierzyć tymczasowo pełnienie funkcji rodziny zastępczej małżonkom lub osobie, niespełniającym warunków dotyczących rodzin zastępczych, w zakresie niezbędnych szkoleń, określonych w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej albo zarządzić umieszczenie małoletniego w zakładzie opiekuńczo-leczniczym, w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym lub w zakładzie rehabilitacji leczniczej.

W ostatnim z tych przypadków, a także w razie zastosowania innych środków określonych w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, sąd opiekuńczy zawiadamia o wydaniu orzeczenia właściwą jednostkę organizacyjną wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, która udziela rodzinie małoletniego odpowiedniej pomocy i składa sądowi opiekuńczemu, w terminach określonych przez ten sąd, sprawozdania dotyczące sytuacji rodziny i udzielanej pomocy, w tym prowadzonej pracy z rodziną, a także współpracuje z kuratorem sądowym. Nadto, sąd opiekuńczy może także powierzyć zarząd majątkiem małoletniego ustanowionemu w tym celu kuratorowi.

Wobec tego, sąd dysponuje szerokim zakresem środków mających na celu ochronę dobra dziecka w przypadku zagrożenia. Jego działania mogą obejmować zarówno tymczasowe zarządzenia, jak i długoterminowe decyzje, mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa, zdrowia i dobra dziecka. Priorytetem jest zawsze interes i dobro dziecka, dlatego sąd powinien zawsze podejmować decyzje po całościowym rozpatrzeniu danej sprawy.

Kontakt w zakresie porady prawnej dotyczącej prawa rodzinnego i zagrożenia dobra dziecka

Kancelaria Adwokacka B-Legal Toruń, adwokat rozwodowy Katarzyna Bórawska

Telefon: +48 607-576-294

E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.