Składanie fałszywych zeznań w sądzie to w polskim prawie przestępstwo, które to może znacząco wpłynąć na proces sądowy oraz na osoby zaangażowane w daną sprawę. Jakie grożą za to jednak kary na gruncie Kodeksu karnego?
Fałszywe zeznania przed sądem
Samo składanie fałszywych zeznań oznacza świadome prezentowanie nieprawdziwych informacji, zeznań lub dowodów pod przysięgą przed sądem lub organem ścigania. Fałszywe zeznania mogą wprowadzić sąd w błąd, prowadząc do wydania niesprawiedliwego wyroku lub decyzji. Motywacje mogą być różne, od próby osłabienia pozycji przeciwnika w sporze sądowym, przez ochronę własnej osoby lub interesów, aż po skomplikowane relacje międzyludzkie. Czasem świadkowie mogą składać fałszywe zeznania pod wpływem presji, strachu lub manipulacji ze strony innych osób.
Składanie fałszywych zeznań stanowi przestępstwo na gruncie Kodeksu karnego. Osoby składające fałszywe zeznania mogą stracić wiarygodność jako świadkowie w przyszłych sprawach sądowych. Osoby w trakcie postępowania sądowego są także pytane często o to, czy nie były wcześniej karane za fałszywe zeznania. Sądy starają się gruntownie badać wszystkie dostępne dowody, aby wykryć ewentualne nieprawidłowości lub fałszywe zeznania. Jest to także związane z tym, iż sądy mają możliwość ukarania osób składających fałszywe zeznania, co stanowi ważny element odstraszający.
Kara za składanie fałszywych zeznań
W Kodeksie karnym (a dokładnie w art. 233) wskazano, iż sprawca, składając zeznanie mające służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub w innym postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy, zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Jeżeli natomiast sprawca takiego czynu zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę z obawy przed odpowiedzialnością karną grożącą jemu samemu lub jego najbliższym – wtedy podlega on karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Istotnym jest, by pamiętać. Iż warunkiem odpowiedzialności jest, aby przyjmujący zeznanie, działając w zakresie swoich uprawnień, uprzedził zeznającego o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznanie lub odebrał od niego przyrzeczenie. Ustawa wskazuje także, że nie podlega karze za taki czyn ten, kto składa fałszywe zeznanie, nie wiedząc o prawie odmowy zeznania lub odpowiedzi na pytania.
Dodatkowo, kto, jako biegły, rzeczoznawca lub tłumacz, przedstawia fałszywą opinię, ekspertyzę lub tłumaczenie mające służyć za dowód w postępowaniu, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10. Tutaj ta odpowiedzialność w stosunku do tych osób może być zatem zaostrzona. Jednakże, jeżeli sprawca wymieniony wcześniej dokonując takiego czynu działa nieumyślnie, narażając na istotną szkodę interes publiczny, wtedy podlega on karze pozbawienia wolności do lat 3. Wreszcie, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia, jeżeli:
- fałszywe zeznanie, opinia, ekspertyza lub tłumaczenie dotyczy okoliczności niemogących mieć wpływu na rozstrzygnięcie sprawy,
- sprawca dobrowolnie sprostuje fałszywe zeznanie, opinię, ekspertyzę lub tłumaczenie, zanim nastąpi, chociażby nieprawomocne, rozstrzygnięcie sprawy.
Edukowanie społeczeństwa na temat powagi i konsekwencji składania fałszywych zeznań może pomóc w zmniejszeniu tego rodzaju zachowań. Także wprowadzenie procedur mających na celu weryfikację zeznań oraz zachęcanie do składania prawdziwych informacji może zmniejszyć ryzyko fałszywych zeznań. Poza tym, warto także wspomnieć, że fundamentalną zasadą sądownictwa jest dążenie do ustalenia prawdy. Fałszywe zeznania są sprzeczne z tą zasadą i mogą znacznie zakłócić proces sądowy. Z uwagi na to wymaga to sankcjonowania przez prawo karne – bowiem każda osoba ma moralną i prawną odpowiedzialność za składane zeznania, które powinny być zgodne z rzeczywistością.
Reasumując, składanie fałszywych zeznań to poważny problem, który ma negatywny wpływ na sprawiedliwość i uczciwość systemu sądowego. Dlatego ważne jest, aby społeczeństwo, świadkowie i uczestnicy procesu sądowego byli świadomi konsekwencji tego rodzaju działań i ich wpływu na sprawiedliwość i zaufanie do systemu sądowego.
Kontakt w zakresie porady prawnej dotyczącej prawa karnego i składania fałszywych zeznań
Kancelaria Adwokacka B-Legal Toruń, adwokat rozwodowy Katarzyna Bórawska
Telefon: +48 607-576-294
E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
