Artykuł 252 Kodeksu Karnego (KK) reguluje przestępstwo wzięcia zakładnika. W polskim prawie karalne jest nielegalne zatrzymanie lub porwanie osoby, zwanego zakładnikiem, w celu wymuszenia określonej korzyści, np. wykupu, uwolnienia więźnia czy też zmuszenia do wykonania określonych działań lub odstąpienia od nich przez organy państwowe lub inne osoby. Jakie grożą za to kary?
Wzięcie zakładnika
Zgodnie z artykułem 252 KK, przestępstwo wzięcia zakładnika ma miejsce wtedy, gdy sprawca bezprawnie zatrzymuje lub porusza się wbrew woli osoby, a celem tego działania jest uzyskanie określonej korzyści lub zmuszenie do wykonania określonych działań. Czynność sprawcza polega w tym przypadku na tym, że sprawca bierze lub przetrzymuje zakładnika w celu zmuszenia organu państwowego lub samorządowego, instytucji, organizacji, osoby fizycznej lub prawnej albo grupy osób do określonego zachowania się.
W tym przestępstwie istotne jest zabezpieczenie zarówno prawidłowego funkcjonowania organów państwowych, samorządowych, instytucji, organizacji oraz osób prawnych i publicznych (czyli porządek publiczny), jak również zachowanie wolności i nietykalności jednostki. Sprawca może działać wobec organów państwowych lub samorządowych, instytucji, organizacji, osób fizycznych lub prawnych, a nawet grup osób, co oznacza, że każdy, zarówno pojedynczy, jak i zbiorowy podmiot, fizyczny i prawny, może być przedmiotem oddziaływania przestępstwa. Nie jest wymagane formalne zorganizowanie grupy osób, wystarczy jej faktyczne istnienie.
Zabieranie zakładnika, zgodnie z artykułem 252 § 1 KK, polega na bezprawnym ograniczeniu wolności konkretnej osoby wbrew jej woli. Natomiast zatrzymanie zakładnika oznacza utrzymywanie bezprawnego pozbawienia wolności już wziętej osoby. W działaniach zgodnych z artykułem 252 § 1 KK głównym obiektem jest osoba, która została wzięta jako zakładnik. Jeśli sprawca umyślnie doprowadzi do śmierci zakładnika w związku z jego wzięciem, zostaną spełnione warunki ustawowego przestępstwa określonego w artykule 148 § 2 pkt 2 Kodeksu Karnego.
Odpowiedzialność karna
Jeśli chodzi o odpowiedzialność karną z tego tytułu, to osoba dokonująca tego przestępstwa, zasadniczo podlega karze pozbawienia wolności od lat 3 do 20. Jeżeli natomiast czyn wzięcia zakładnika łączył się ze szczególnym udręczeniem zakładnika, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 5 do 25. Jest to kwalifikowany typ tego przestępstwa, zatem i odpowiedzialność karna jest w tym wypadku zaostrzona.
Dodatkowo, także ten, kto czyni przygotowania do popełnienia tego przestępstwa, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Wzięcie zakładnika stanowi zatem jeden z tych przypadków, kiedy samo przygotowanie do popełnienia przestępstwa wiąże się już z odpowiedzialnością karną. Mimo tego, nie podlega karze za przestępstwo wzięcia zakładnika ten, kto odstąpił od zamiaru wymuszenia i zwolnił zakładnika. Wreszcie, sąd może też zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary wobec sprawcy czynu określonego w § 2 (czyli typu kwalifikowanego, tj. wzięcia zakładnika połączonego ze szczególnym udręczeniem), który odstąpił od zamiaru wymuszenia i zwolnił zakładnika, a stosuje nadzwyczajne złagodzenie kary, jeżeli odstąpienie od zamiaru wymuszenia i zwolnienie zakładnika nastąpiło dobrowolnie.
Warto także wspomnieć, iż w przypadku przestępstw związanych z wzięciem zakładnika, szczególnie gdy mają one charakter międzynarodowy, współpraca międzynarodowa jest kluczowa dla skutecznego ścigania sprawców i zapewnienia bezpieczeństwa ofiarom. Polska współpracuje z innymi państwami w celu zwalczania tego rodzaju przestępczości i przestrzegania prawa międzynarodowego.
Podsumowując, wzięcie zakładnika jest surowo karane w polskim prawie karnym, a sprawcy takich czynów grozi poważna kara pozbawienia wolności. Wymiar kary zależy od okoliczności konkretnego przypadku oraz skali przestępstwa. Jednocześnie, zapewnienie bezpieczeństwa ofiarom tego rodzaju przestępstw jest priorytetem organów ścigania.
Kontakt w zakresie porady prawnej dotyczącej prawa karnego
Kancelaria Adwokacka B-Legal Toruń, adwokat rozwodowy Katarzyna Bórawska
Telefon: +48 607-576-294
E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
